De Boek-o-maat
18 februari 2011
Twee keer ontmoette ik Lukas. Bij beide ontmoetingen hoorde ik hem minstens vijf keer zeggen dat iedereen eens moet ophouden met redeneren in boeken. Ik lachte de eerste keer wat schaapachtig maar moet nu, weken later, steeds weer denken aan die opmerking. Terwijl het formaat, het medium er helemaal niet toe doet voor ‘het vak’, merk je dat er maar weinig mensen zijn die er los van komen. Boeken en tijdschriften zijn zo onlosmakelijk verbonden met de beroepsbeleving, dat het lastig is om het papier weg te denken. Dat lukt ons gewoon nog niet goed. Sinds de opmerking betrap ik mezelf er ook dagelijks op: ook ik denk nog heel vaak vanuit de oude referentiekaders.
Toch is het ook niet zo heel gek; boeken zijn nog overal. Mensen die digitaal publiceren vinden het nog steeds interessant om ook op papier gelezen te kunnen worden (lees het artikel over de Espresso boekmachine in NRC Next (PDF) maar eens). Het gevolg: het papieren aanbod is nog steeds enorm. Het interessante is echter dat boeken de status van het wegwerpproduct nog steeds niet hebben bereikt, althans niet hier. Boeken zijn meer dan letters op papier alleen.
Dat gegeven maakt dat ik met verwondering kijk naar boekenautomaten. Het concept is voorspelbaar en eenvoudig, maar er klopt iets niet. Uit zo’n automaat trek je een rolletje Rolo of een blikje Cola, geen boek. Wat een waanzinnig idee dan dat het ontwerp van de boek-o-maat al bestond in de jaren ’40. Het is toch gek dat een product dat al zo lang geleden werd bedacht nog steeds bestaat maar eigenlijk nooit is aangeslagen? Of is mijn wereld te klein, en zijn boek-o-maten de gewoonste zaak van de wereld wellicht, in andere landen?
Ik heb geen flauw idee, maar fascinerend zijn de apparaten zeker.
@
Afbeelding: LIFE
Edwin, leuk dat je me even noemt 😉
En ja, in de informatiebusiness moeten we het hebben over de inhoud, niet over de verschijningsvorm alleen. En wat betreft papier: ik vind hetzelfde van ebooks en ejournals: oude fysieke vormen opgelegd aan grenzeloze technologie.
Alles is mogelijk!
@Lukas: soms zijn het de kortste uitspraken die het best beklijven. Ik hoor het je nog dagelijks mompelen.
Maar het raak wel aan de kern uiteraard. Alles IS mogelijk, en zou daarom ook mogelijk moeten ZIJN 🙂
Kom eens naar Maastricht 😉
Daar staat in de hal van het station al jaren een tijdschriften-automaat. Ik meen zelfs uit mijn ooghoeken al eens te hebben gezien dat er ook wat Boeketreeks- en Susan Smit-achtige boeken in zitten. Maar daar zal ik binnenkort eens wat beter op letten (en je dan ook een fotootje sturen)
We moeten af van het denken in 'stuff'*) in de bibliotheekwereld. De vorm is niet belangrijk.
*) met dank aan Jeff Javis (What would Google do?)
Ik zie overeenkomsten met de video-, nu dvd-automaten die er wel zijn.
-> (2006 !) Videotheek beproeft ‘software uit de muur’;
-> Gebruiksaanwijzing;
-> dvdautomaat.nl > faq.
'Eind vorige week werd op Rotterdam Centraal de eerste boekenautomaat van Nederland in gebruik genomen. Op bijvoorbeeld het station van Maastricht stond al een tijdschriftenautomaat, maar kennelijk is pas nu bedacht dat je er dan ook boeken en puzzelboekjes in kunt stoppen.'… (bron, Ed Boogaard, 20 september 2010)
Foto Maastricht: Tijdschriftenautomaat (Ed Boogaard)
"… Sinds 1997 zijn wij bezig met het exploiteren van verhuurautomaten…." schrijft Videoland 24/7 (bron)
Link: gebruiksaanwijzing (nu de juiste, een .jpg)
@Ingmar: goede reden om dat weer eens te doen. Lang geleden, en dat terwijl het toch zo'n leuke stad is…
@Bert: yes!
@Jog: Dank voor de aanvullingen. Heb zo'n videotheekautomaat ook wel eens uitgeprobeerd. Werkte prima, maar het is er daarna nooit meer van gekomen…
@Edwin Zo'n 'black box' vind ik ook minder aantrekkelijk dan die tijdschrift- / boekenautomaten waarbij je ziet wat je koopt. Hoe rendabel zouden ze zijn ??
Gedachte: Waarom zou een bibliotheek tegen (geringe) meerprijs niet een 5x top 10 uitlenen via een automaat aan / in de muur? Of juist op een locatie zoals een station of in een druk winkelcentrum.
(5x of 'n'x vanwege verschillende genres en zo…). Dat kan 24/7, 365 / 366 dagen per jaar.
Jaren geleden hebben wij (van ProBiblio) al eens contact opgenomen met Videoland. Die waren toen erg enthousiast, want wat met video's kan, kan ook met boeken. Dat initiatief is toen wegens gebrek aan enthousiasme bij de bibliotheken doodgebloed maar ik weet dat er inmiddels gewerkt wordt aan een nieuw soort boekenautomaat. Bibliotheken schrikken snel terug van de hele logistieke rompslomp die erbij komt kijken maar ik hoop dat het nu wel gaat werken.
@Jognet: zou een mooie aanvulling zijn inderdaad. Als je het op andere locatie doet zit je wel weer even met personele investering, maar toch… Misschien ook eens voorstellen in Vlissingen, daar is dat nu best actueel.
@Tenaanval: tsja, er komt natuurlijk ook wel het een en ander bij kijken, maar het past wel bij het thema 'zoek de gebruiker zelf op'. De tijden van het achterover leunen zijn veranderd…
Grappig, ik wist niet dat het idee van een boekenautomaat al zo oud was. Lijkt me een leuk experiment om bijv. de top vijftig op zo'n manier aan te bieden op een aantrekkelijk punt (bijv. station, winkelcentrum).
Misschien kunnen we wel een paar van die oude op de kop tikken. Geeft het meteen ook een bijzonder en nostalgisch extraatje.
@Edwin Inderdaad. Iemand moet het voortouw nemen. Jij en Vlissingen? Zou mooi zijn.
Een oude is prachtig. Wellicht wat lastig koppelen aan de bibliotheek-/lidmaatschapskaart?
Kan het allicht eens vragen…en die koppeling moet wel te hacken zijn toch? Desnoods achter het ijzerwerk iets frobelen..