Deepfakes

10 maart 2018

Als Nederlandse dagbladen aandacht besteden aan internationale internetverschijnselen kun je er gif op innemen dat het gaat om verschijnselen met veel impact. Op 3 februari schreef Bard van de Weijer in de Volkskrant over ‘Deepfakes’, in het artikel Iedereen bloot. In de eerste alinea legde hij meteen even uit wat deepfakes zijn: “Deepfakes zijn videofilmpjes waarbij het hoofd van een willekeurig, maar liefst beroemd mens wordt geplakt op het lijf van een willekeurige pornoster. Dit bestond al met foto’s en nu kan het dus ook met video. Dankzij kunstmatige intelligentie, oftewel AI, oftewel deep learning – u begrijpt de naam.”

Artificial Intelligence (AI) en deep learning zijn geen echte synoniemen. In het online artikel Wat is (het verschil tussen) Artificial Intelligence, Machine Learning en Deep Learning? legt consultant Huub van den Broek uit dat AI erop is gericht functies van intelligentie te ontwikkelen buiten het menselijke brein, dat Machine Learning een manier is om AI te bereiken en dat Deep Learning, ook bekend als diep gestructureerd leren of hiërarchisch leren, deel uitmaakt van de bredere familie van Machine Learning-methoden.

De kans bestaat inderdaad dat het begrip Deepfakes indirect is afgeleid van het begrip Deep Learning maar waarschijnlijk is de enige die dat zeker de persoon die het verschijnsel zijn naam echt gaf. Een gebruiker van de populaire website Reddit noemt zichzelf daar Deepfakes. Hij lanceerde in november 2017 de zogenoemde subreddit, /r/deepfakes, om digitaal bewerkte video’s van beroemdheden te delen.

Die subreddit is inmiddels geblokkeerd door Reddit en ook media als Twitter en zelfs pornosite Pornhub hebben deepfakes in de ban gedaan. Maar het hek is van de dam. Met de tool FakeApp kan iedereen dit soort filmpjes in een handomdraai maken. Ik heb niet de moeite genomen om het zelf uit te proberen, maar gezien de overvloed aan zelfgemaakte deepfakes op het web twijfel ik niet aan de mogelijkheden van die software. Ik vraag mezelf vooral af in hoeverre de techniek ook elders al wordt ingezet. Met deepfakes wordt fake news immers ook een peulenschil.

@

Deze bijdrage verscheen ook in IP 2, 2018

Foto.