Wij staan voor jullie klaar hoor, Zeeuwse Bibliotheek
27 maart 2015
Je kon het op je klompen aanvoelen vorige maand, dat die claim van Mario Molegraaf, over artikelen van Warren in de Krantenbank Zeeland, nog een staartje zou krijgen. De vraag was alleen wat voor staartje. Veel vertrouwen in een goede afloop had ik in ieder geval niet, want volgende maand mag er dan een nieuwe directeur beginnen in de Zeeuwse Bibliotheek; voorlopig staat ‘de grote ontstopper’ die in het najaar van 2013 werd aangesteld, nog steeds aan het roer. Dat ik me toen al zorgen maakte over de vakinhoudelijke toekomst van de ZB blijkt achteraf gezien niet ten onrechte. Bibliotheekvernieuwing was en is inderdaad het kind van de rekening. Een van de vele kinderen ook nog.
Dat blijkt nu ook uit deze kwestie. Molegraaf mag dan juridisch gezien in zijn recht staan en misschien een punt hebben als hij zegt dat de ZB dit had kunnen voorkomen maar dat mag toch nooit een reden zijn om al je databanken dan maar voorlopig op slot te gooien? Ik snap heus wel dat de jurisprudentie (zaken in Leiden en Rotterdam) de bibliotheek dwingen tot actie, maar dan doe je dat toch niet op deze manier? De Beeldbank Zeeland, bijvoorbeeld, is juridisch al lang afgetimmerd, en technisch gesproken kun je ook bepaalde kranten of periodes uitsluiten, als je dat wilt. De PZC van 1941 tot 2008, bijvoorbeeld, werd pas veel later (in 2011) toegevoegd. Je kan er ook voor kiezen om die onderdelen dan even uit te zetten. Dan kunnen al die liefhebbers die nu furieus zijn (zoals journalist Gremberghe) tenminste nog een beetje onderzoek doen, in de tussentijd.
Maar nog interessanter vond ik onderstaande passage in de papieren PZC van afgelopen donderdag:
Volgens Dion Voeten van Stichting Lira is de oplossing eenvoudig. Samen met Pictoright is een collectieve regeling voor krantenarchieven ontwikkeld, waarmee deze in één keer zijn gevrijwaard van auteursrechtenclaims. ,,Wij ondersteunen het behoud van erfgoed, maar vinden ook dat er een billijke vergoeding moet zijn voor de auteurs”, zegt Voeten. Aansluiting bij Lira kost in het geval van Krantenbank Zeeland ongeveer 15.000 euro per jaar.
15.000 euro. Dat is toch een schijntje? Uit het verleden weet ik nog dat het digitaliseren en ontsluiten van de naoorlogse PZC circa twee ton kostte. De totale inhoud van de krantenbank moet daar dus een veelvoud van zijn. Dan staat zo’n bedrag toch niet in verhouding? Zeker niet als je zou weten wat de huidige interim de afgelopen 20 (!) maanden heeft gekost. Dat salaris stond uiteraard niet in het overzicht van Zeeuwse topinkomens, dat PZC vorige maand publiceerde maar in de wandelgangen hoorde ik meerdere malen een maandbedrag dat ik bijna niet kan geloven, laat staan bevestigen. Maar een ding weet ik wel: van dat geld kun je de Krantenbank via Stichting Lira wel een jaartje of wat vrijwaren van claims.
Maar dat is natuurlijk niet realistisch. Laten we het maar een grapje noemen dat niet al te geestig is. Realistischer zou het zijn om de pagina’s die in het geding zijn gewoon op zwart te zetten. Ook dat lijkt niet realistisch; ik liet eerder immers al doorschemeren dat het een medewerker bijna drie weken kostte om de artikelen van de hand van Warren handmatig uit te sluiten. Maar het is 2015 mensen. Dit kun je dus gewoon uitbesteden aan je fans, je publiek. Denk aan velehanden.nl en andere mooie initiatieven. Denk aan alle liefhebbers in communities als Middelburg Dronk, Wij zijn De Stad en Walcheren ons Eiland. Geef ons toegang tot de tools en wij regelen die handel, helemaal gratis en voor niets. Ik wil dat best coördineren en aanjagen. Ook voor nop.
Want weet je? Deze maatregel is er eentje die de categorie ‘ergerlijk’ ontstijgt. Deze slaat me gewoon uit m’n lood. Ik gebruik die bronnen vele malen per dag, als naslagwerk bij alle vragen die online opduiken. Dat zijn meer vragen dan menigeen beseft, maar het is wel iets dat hoort bij wat ik doe. Ik wil de Krantenbank gewoon niet missen. En ik spreek echt niet alleen voor mezelf.
Kom maar op met die toegang. Denk nu eens in mogelijkheden, en niet in macht en angst.
Gerelateerd:
De kracht van de amateur: hoe één man 22 miljoen krantenpagina’s digitaliseerde
@