Yooray: een Nederlandse zoekmachine in ontwikkeling

13 november 2014

Tot de eerste internetzeepbel, die duurde tot 2000, was het vrij normaal dat er regelmatig nieuwe zoekmachines werden gelanceerd, maar toen de bel eenmaal was gebarsten, en de dominantie van Google gestaag toe begon te nemen, raakten bestaande zoekmachines niet alleen meer en meer uit beeld; er leken ook steeds minder nieuwe – en vernieuwende – zoekmachines bij te komen. De enige nieuwe naam die je naast Google, Bing en Yahoo regelmatig in de Westerse media zag en ziet opduiken is DuckDuckGo.

Toch wordt er nog wel degelijk gewerkt aan de ontwikkeling van nieuwe zoekmachines, ook in Nederland. In 2011 begon ‘ontologiearchitect’ (zijn eigen beschrijving op LinkedIn) Rajan Ritoe met de ontwikkeling van zijn zoekmachine Yooray, die door het gelijknamige bedrijf wordt omschreven als een ‘Smart Explore Engine’, een slimme verkenningsmachine dus. Het idee voor het ontwikkelen van nieuwe zoeksoftware, die verbanden tussen onderwerpen beter inzichtelijk maakt dan bestaande zoektechnologie, kreeg Ritoe toen hij werkte aan een boek over de verbanden tussen ontwikkelingen in de kunst, wetenschap, politiek, technologie en economie.

Wie een kijkje neemt op de website Yooray.com ziet al snel op welke manier de gebruikersinterface van de zoekmachine, die nog steeds in ontwikkeling is, zich onderscheidt van de concurrentie. Zoekresultaten worden in deze webtoepassing overzichtelijk gepresenteerd in bollen (‘bubbles’) die de zoekopdracht en de gerelateerde onderwerpen bevatten. Die bolletjes kunnen met elkaar gecombineerd worden door ze, liefst via een touch screen, over elkaar heen te schuiven. Die actie leidt dan weer tot een nieuwe zoekopdracht, op basis van het ‘unieke semantische zoekalgoritme’ van Yooray.

Maar in hoeverre leidt dat tot andere zoekresultaten dan bij Google, Facebook Graph Search of Topsy.com? Ritoe legt uit dat Yooray vooral anders werkt omdat er gebruik wordt gemaakt van een dynamisch netwerk dat Yooray doorlopend uitbouwt. De meeste zoekmachines indexeren webpagina’s en slaan die op, zodat ze snel gepresenteerd kunnen, mede op basis van populariteit. Yooray bouwt daadwerkelijk een dynamisch, semantisch netwerk en slaat het ook als zodanig op. Als iets verandert in het netwerk, dan verandert de opgeslagen informatie ook. Volgens Ritoe maakt die benadering van informatie het mogelijk dat je, met behulp van zogenoemde adapters, willekeurig welke andere digitale informatiebron aan het netwerk kunt koppelen en er in opslaan. Een concreet voorbeeld: als je op zoek bent naar informatie over afzetmarken in Japan kun je, mits je bent ingelogd, je eigen LinkedIn-bolletje op de zoekopdracht loslaten. Yooray laat dan al je contacten zien die daar zaken hebben gedaan, en slaat die data vervolgens meteen op in het dynamische netwerk van de zoekmachine. Ritoe geeft toe dat niet alle elementen van Yooray nieuw zijn. Google lanceerde in 2009 al eens de tool Wonder Wheel, en in de bibliotheekwereld wordt nog steeds gebruik gemaakt van de woordenwolk van de Aquabrowser. Die beschouwt hij als een soort voorloper van Yooray, maar dan zonder de dynamische achterkant die zijn zoekmachine wel heeft.

Een prototype om de technologie uit te proberen is er helaas nog niet maar daar wordt aan gewerkt. Ritoe zegt al fors geïnvesteerd te hebben in de basis die er nu ligt en hoopt investeerders te vinden voor de doorontwikkeling van het geheel. Als dat lukt komt er straks misschien eindelijk weer een zoekmachine bij die iets nieuws toevoegt.

@

Dit artikel verscheen ook in InformatieProfessional 8, 2014