Hoe mensen reageren als ze zomaar gefilmd worden
11 november 2012Toen er eerder dit jaar drie beveiligingscamera’s werden opgehangen in m’n stamcafé heb ik een weekje of twee zitten pruttelen. Dat ik vond dat het een kwalijke ontwikkeling is, dat vanuit preventief standpunt overal maar CCTV wordt geïnstalleerd. Ik vond niet al te veel medestanders. Het lijkt er op dat we ons er grotendeels bij hebben neergelegd, dat we voor een gevoel van veiligheid (en voor gebruiksgemak online) moeten betalen met onze privacy. Toen een paar maanden later een tassendief aangehouden kon worden dankzij de opnames van één van de camera’s had ik helemaal niets meer in te brengen. Ik besloot het zeiken te staken. De kwestie was een mooie testcase voor m’n principes. Ik heb er geen biertje minder om gedronken in de stamhut. Of zoals ik het in dezelfde hut wel eens naar m’n kop krijg geslingerd: ik ben zo sterk als een nat vloeitje.
Dat neemt niet weg dat ik nog steeds vind dat we er te gemakkelijk over denken. ‘Mission Creep‘ ligt altijd op de loer. Ik vind ook dat het een tegenbeweging rechtvaardigt, onder het motto: “Als we gefilmd worden filmen we terug”. Dat mag tenslotte ook ‘gewoon’.
Maar iets dat mag wordt lang niet altijd gewaardeerd, zo blijkt. We vinden het doodnormaal dat we tientallen tot honderden keren per dag ergens in beeld komen en soms ook nog worden geregistreerd, maar als een persoon een camera op onze snufferd richt worden we boos. Kijk maar eens naar bovenstaande video en lees het bijbehorende artikel ‘Creepy Cameraman’ pushes limits of public surveillance — a glimpse of the future? Toegegeven: deze kerel komt af en toe ook gewoon te dichtbij en zijn verklaringen helpen het argument ook niet echt, maar het is fascinerend om te zien hoe mensen reageren, als ze ‘zomaar’ gefilmd worden.
Zou daar verandering in komen als we straks allemaal met die Googlebril rondlopen?
Gerelateerd:
300 keer per dag in beeld: vluchten kan niet meer
Internet Eyes maakt spelletje van camerasurveillance
Camera’s in de bibliotheek
Kijk uit! Hoofdcamera’s voor Britse agenten
De bewakers bewaakt: de opkomst van de Sousveillancecultuur
Orwelliaans 2009: CCTV en gedachtenpolitie in Britse huiskamers
@
Ik denk dat het (deels) ook een generatie ding is….. Wij zijn opgegroeid in een generatie die veel meer privacy had omdat niet iedereen een camera in zijn zak had waar je direct beelden mee de wereld in kan sturen. Wij hadden posters aan de muur die waarschuuwden voor Big Brother is watching You!! Dat zit er (bij mij in ieder geval) diep ingebakken. Ik ben sowieso geen fan van ongevraagd vastleggen van beelden en probeer op feestjes en in kroegen de fotograaf te ontlopen. Bewaking op straat of in kroegen geeft mij ook niet echt een prettig gevoel, maar zolang het uitsluitend daarvoor gebruikt wordt leg ik me daarbij neer. Zodra deze beelden echter ook ter vermaak op internet verschijnen ga ik voortaan een blokje om.
Hoi Oet, ik denk dat je gelijk hebt. De opvattingen veranderen snel. Dat is misschien ook juist wel het interessante: wat doet technologie met de mens in psychologisch en sociologisch opzicht? Waar wordt goed gebruik misbruik en vice versa? Feit is wel dat de kansen en gevaren al ver voor de opkomst van de conputer werden beschreven door lui als Huxley en Orwell, die zagen dat goed.
En waarschijnlijk zitten we ook nog midden in de overgangsfase. De grenzen worden nu nog verkend. Als er veel misbruik komt, dan komt het verzet vanzelf. Ik ga er misschien te snel vanuit dat het al te laat is. Te veel boeken daarover gelezen, en films als Enemy of the state gezien 🙂
Dit is helemaal niet zo heel vreemd eigenlijk, het heeft te maken met het abstractie niveau van een man ergens in een kamer ver van de camera. houdt een man die camera vast dan word het plots inzichtelijk dat er iemand achter zit en gaat men moeilijk doen.
Je merkt het ook bij bibliotheek leden en (digitale) selfservice: ik krijg opmerkingen dat het allemaal zo fijn is vanwege de privacy ("de uitleenservice ziet nu niet meer wat ik leen!") maar eigenlijk weten we door de digitale systemen meer van ze dan ooit tevoren.
Dat van die abstractie klopt denk ik wel ja. We zaten er vanmiddag nog even over te bomen in de hut. Digitaal doet ons anders denken. Op zich ook al iets om over na te denken…