De schijnvrijheid van de ZZP’er

25 augustus 2012

Als mensen aan ZZP’ers vragen wat zij zoal als prettige aspecten van het bestaan als kleine zelfstandige ervaren is de kans aanwezig dat vrijheid ook zal worden genoemd. Het is tenslotte pure weelde, dat je zelf je werkdag (of nacht) kunt indelen.

Ik hoor mezelf ook regelmatig de loftrompet steken over die vrijheid. Wat een verademing, dat ik na jaren vooral tussen 8 en 5 te hebben gewerkt er nu voor kan kiezen om opdrachten midden in de nacht uit te werken, of op zondagochtend. En zie me toch eens zitten, met m’n telefoontje op dat terras. Soms beantwoord ik wel vier serieuze mailtjes bij het consumeren van het derde biertje van die dag! Er is wat dat betreft he-le-maal niets om over te mopperen.

Mopperen zal ik dan ook niet, maar mensen vergeten wel eens dat de medaille ook een keerzijde heeft: je ontkomt nooit helemaal aan samenwerking, communicatie en afspraken met anderen en daarmee ook niet aan het dagritme van die mensen. Jij kunt er dan wel voor gekozen hebben om tot vijf uur in de ochtend door te werken in de hoop dan uit te kunnen slapen tot een uur of 11; dat geldt voor de meeste mensen niet. Zij bellen ‘gewoon’ om half 10, of plannen een overleg zelfs nog vroeger. Je kunt allicht proberen daar een beetje in te sturen, maar meestal kun je het gewoon vergeten. Daardoor ga je op een zeker moment overwegen je eigen dagindeling aan te passen, gewoon omdat het handiger is.

Ook aan de grotere cycli ontkom je niet. Ik realiseerde me zojuist dat een gevoel van bijna drie jaar geleden, dat ik had als medewerker in loondienst, ook nog steeds de kop opsteekt. In De R is weer in de maand schreef ik:

Door de Nederlandse vakantiespreiding zijn veel mensen drie maanden lang slecht te bereiken. Projecten vallen deels of volledig stil. Vergaderingen plannen is ondoenlijk. Mensen die wel werken, werken op een lager pitje. Totdat de ‘R weer in de maand is’. Dan wordt de schade ruimschoots ingehaald. Deadline volgt op deadline. Iedereen vergadert zich drie slagen in de rondte. Er worden nieuwe plannen gesmeed en oude geëvalueerd. Taken worden weer opgepakt, doelen worden opnieuw gesteld. Iedere dag zijn er minstens drie congressen, seminars en symposia. Mensen bellen, mailen en tweeten. Het is buitengewoon.

Goede zaak, zou je denken. Alles komt tenminste weer in beweging!

Vergeet het maar. Iedereen is opeens zo druk met de stapels papier en vollopende agenda’s dat afspraken ijskoud niet worden nagekomen, oude toezeggingen worden ontkend, mails glashard niet worden beantwoord, feiten worden verdraaid. Er wordt zelfs niet meer geluisterd naar de mensen die de salarissen betalen.

Dat merk je ook als ZZP’er. Heus. Dat gezegd hebbende constateer ik dat ik inderdaad meer werkvrijheid heb dan voorheen maar dat die vrijheid soms wel een schijnvrijheid is. Als je helemaal los wilt van opgelegde zaken moet je het toch een beetje anders aanpakken dan ik, blijkbaar.

Gerelateerd:
Leven als ZZP’er: leven in het nu
Leven als ZZP’er: het onzekere aspect
Zielen Zonder Pretenties

@

Foto: Martin Marcisovsky