Alle kanalen staan open: SCP brengt het mediagebruik van Nederland in kaart
17 september 2010
Of je nu journalist bent of archivaris, rechercheur of bibliothecaris: als je werkt met media en informatie is het van groot belang om het informatielandschap te kennen, en om te begrijpen wat mensen daar precies doen en waarom ze dat doen. Het Sociaal en Cultureel Planbureau heeft gisteren verplicht leesvoer in dat kader gepubliceerd, namelijk het rapport Alle kanalen staan open.
Het rapport geeft niet op alle vragen antwoorden maar biedt interessante inzichten in het mediagebruik anno 2010 en het mogelijke mediagebruik anno 2015. Het rapport maakt nog eens duidelijk dat de invloed van digitalisering steeds groter wordt maar laat ook zien dat het van belang is een onderscheid te maken tussen voorlopers en volgers. De voorlopers bepalen het beeld en kunnen tevens beschouwd worden als belangrijke klanten van de culturere sector maar de groep volgers (‘de late meerderheid‘) is veel groter.
Hier en daar wordt er opgelucht geschreven dat oude media voorlopig nog niet verdrongen zullen worden. Daar lijkt het inderdaad op maar ik vind die conclusie wel een beetje voorbarig. Uit het rapport komt ook naar voren dat de helft van de bevolking nooit kranten of boeken leest. De mensen die dat wel doen zijn vooral de genoemde voorlopers en ouderen.
Voor de mensen die geen zin hebben om het hele rapport te lezen dan wel te scannen hier ook maar even de belangrijkste conclusies van het rapport:
- Het gebruik van nieuwe media, zoals krant lezen via internet of televisieuitzendingen bekijken via internet of de smartphone, verspreidt zich minder snel dan vaak wordt gedacht.
- Toch zullen in 2015 breedbandinternet en smartphones hun voorlopers, respectievelijk smalband en ‘gewone’ mobiele telefoons, nagenoeg volledig hebben vervangen.
- Jongeren, hoogopgeleiden, autochtonen, betaald werkenden zijn de digitale voorhoede. Zij lopen voorop bij het uitproberen van nieuwe vormen van media, informatie en communicatie.
- Met uitzondering van de jongeren blijft de digitale voorhoede de ‘oude media’ toch trouw. Zij lezen vaker boeken dan volgers. Zij blijven ook de papieren dag- of opiniebladen lezen, al doen zij dat in combinatie met de bijbehorende websites.
- Jonge voorlopers halen hun nieuws en informatie voornamelijk van (mobiel) internet en gebruiken daarvoor nauwelijks de oude media zoals kranten en opiniebladen.
- Voorlopers hebben een brede belangstelling voor alles wat ‘nieuw’ is en zijn daarnaast ook op andere terreinen actief; zo zijn zij bijvoorbeeld grotere cultuurliefhebbers dan de volgers.
- Bij verspreiding en gebruik van digitale media behoort Nederland tot de Europese top
- Welke nadrukken leg je?
- Welke doelgroepen wil je bereiken en hoe lang denk je daar nog in te kunnen slagen?
- Welk deel van de volgers kun je (nog) als potentiële klanten beschouwen?
- Beschikt je organisatie al over voldoende ‘voorlopende medewerkers’?
Interessant rapport en interessante vragen.
Zou graag eens de mening weten van iedereen, ook die van jou.
Ik hou me dus vooral bezig met jongeren, precies dé bij voorbaat verloren groep gebruikers van de bib of niet?
Is het als bibliotheekmedewerker na dit te lezen ook niet voornaam om zoveel mogelijk de volgers te betrekken en te begeleiden bij nieuwe media? Want anders wordt de kloof tussen de voorlopers en de volgers toch almaar groter als niemand er zich mee bezig houdt?
Hoi Dennis,
Ik denk dat het in de meest ideale situatie goed is om je als organisatie op meerdere doelgroepen te richten, maar dat is ook meteen het lastigste. Veel bibliotheken besloten op basis van de conclusies in het rapport De klant is koningin om zich het sterkst te maken voor die die doelgroep. Voor de kortere termijn is dat misschien ook nog wel gerechtvaardigd, maar als je verder denkt zijn de doelgroepen die nu veel moeite kosten ook ontzettend belangrijk, want met alle respect: de babyboomers zijn ook een keer uitgepiest.
De jongeren beschouw ik zelf zeker niet als een verloren doelgroep, maar ik denk wel dat je die groep met de traditionele bibliotheekvoorzieningen nog maar beperkt zult bereiken. Ons imago bestaat voor die doelgroep weliswaar nog vooral uit boeken, maar dat betekent niet dat je ze niet multimediaal zou kunnen verrassen, dat je ze digitaal niet zou kunnen bedienen, enz. Het is gewoon een heel andere tak van sport.
Als je daarop durft in te zetten denk ik dat de volgers uiteindelijk ook wel…uhm…zullen volgen…Dan kunnen veel dingen samenkomen. Dus ook die begeleiding als verlengstuk van al het digitale moois dat je biedt.