Infopiraten aller landen, verenigt u

Schrijver Leon de Winter maakte vorige week bekend dat hij zijn (e-) boeken voortaan zelf zal uitgeven en verkopen via zijn platform ©-SHED. NRC Next verwijst vandaag naar zijn plan in het artikel Is met iPad het boek achterhaald? De schrijver, de uitgevers en de boekhandels anno 2020. Een toekomstvisioen, en schetst vervolgens een mogelijk toekomstscenario voor het boek, aan de hand van een aantal vraaggesprekken. Een citaat:

Ropers van Bol.com ziet dat anders. ,,Wie realistisch is, erkent dat voor veel mensen de meerwaarde van een boekhandel de nabijheid is. Omdat je eigen scherm altijd dichterbij is, zullen er boekhandels sneuvelen.”
Behalve deze dingen zijn er nog veel andere zaken die zich aftekenen in het koffiedik, nog andere opdoemende vergezichten. Zo zullen er snel nog betere, meer geïntegreerde, multifunctionele apparaten komen, die het lezen van boeken zullen vermengen met beeld, geluid en getwitter met medelezers (Maarten Asscher: ,,De Kindle is een primitief apparaat, hij ziet eruit als sciencefiction uit 1971.”) Oude boeken zullen tegen veel lagere kosten beschikbaar komen, maar of auteurs daar iets aan verdienen, is de vraag.

Zo ongeveer op het moment dat hier de prijs voor een e- boek vaststaat, rijst de piraterij de pan uit. Literaire uitgeverijen zullen nog steeds kwaliteitsbewakers zijn, maar het zal steeds gebruikelijker worden dat manuscript onderin je documentenmapje op internet te publiceren, en er dan, al twitterend, lezers voor te werven. In 2020 is de eerste literaire Esmée Denters, die via YouTube een ster werd, al lang een feit. Bekende schrijvers en goede redacteuren en uitgevers zullen, zoals producers en pr-mensen in de muziekindustrie, digitale ‘volgers’ krijgen en zo toonaangevend zijn. Sommige schrijvers zullen aan het hoofd staan van hun eigen werkplaats, als schilders in de Gouden Eeuw.

Het getal (‘Al 200.000 exemplaren gedownload!’) zal een nog grotere graadmeter zijn van succes dan nu, en nog vaker verward worden met kwaliteit. Aan levendigheid zal de boekenwereld zeker niet inboeten, aan overzichtelijkheid wel. ,,We moeten tot elke prijs voorkomen dat er met boeken gebeurt wat in de muziekwereld is gebeurd”, zegt Ropers. ,,Als we niets doen, zullen Amazon, Apple en Google ons binnenkort de prijzen en voorwaarden dicteren.”

Ik vind het interessant om te lezen dat Ropers er vanuit gaat dat sociale netwerken een steeds belangrijkere rol gaan spelen in de promotie en in de ditributie van literatuur en informatie. Het is een realistisch toekomstbeeld, ook al is het een toekomstbeeld waarover in ‘de wereld van de boekenbemiddeling’ nog niet veel gesproken wordt (ontwikkelingen die aan je positie knabbelen negeer je tenslotte, die bespréék je niet). Het is, wat mij betreft, een ontwikkeling waar hard op ingezet zou moeten worden. Tegelijkertijd realiseer ik me dat het er voorlopig niet in zal zitten. Als het gaat om “het opzoeken van de gebruiker” mogen we waarschijnlijk al blij zijn met het feit dat het, als voornemen, in vrijwel ieder modern beleidsplan wordt opgenomen. Verwachten dat het dan ook nog eens zal worden uitgevoerd is te veel van het goede. Beleidsplannen worden geschreven voor subsidieverstrekkers, niet voor klanten.

Het is mijn nieuwe droom: me ontworstelen aan al het geneuzel en alle valse voorwendselen. Ik wil niet langer gebukt blijven staan voor het neppe, rubberen voorbindmateriaal van de oude wereld. Ik wil niet langer de idioot zijn die zich neerlegt bij de status quo. Ik wil de verhalen vertellende piraat (of partizaan) zijn. Ik ben opgeleid tot piraat, godbetert, niet tot immer gapende raamambtenaar.

Het is daarom dat ik met een grote glimlach het verhaal van Jessmyn West las: When good librarians go bad. Dat is nog eens goed idee. We lenen, al een eeuw lang, alles uit wat gedrukt staat. Gratis, of tegen een zeer concurrerend tarief. Waarom niet al die dure databanken leegroven en de content met de vlag fier in top verspreiden via Twitter en andere netwerken? Dat is toch waar we goed in zouden moeten zijn?
“Maar dat mag toch helemaal niet, enge Edwin?”. Nee, natuurlijk niet, maar hoe relevant is dat nog anno 2010? Gaan we dan maar lekker zitten wachten tot het in NRC Next geschetste beeld voor 2020 realiteit is geworden? Daar heb ik helemaal geen zin in.

Het artikel uit de Next biedt al een beetje hoop. Ik werd er via Twitter op geattendeerd, door de gemaskerde vlieg. Een paar minuten later rolde het artikel gescand en wel binnen in Gmail. Uit LexisNexis plukte ik het citaat. Ik ben alleen van mijn stoel gekomen om een nieuw bakje koffie in te schenken.