Het Getijdenboek van Katharina van Kleef digitaal
25 januari 2010Bekentenis: tot drie minuten geleden wist ik niet wat een Getijdenboek is. Het onvolprezen Wikipedia helpt me gelukkig weer eens uit de brand:
Een getijdenboek is een handschrift dat leken in de Middeleeuwen gebruikten voor hun privédevotie, tijdens het getijdengebed. Getijdenboeken waren geënt op het in kloosters door monniken gebruikte brevier, dat zij gebruikten voor het koorgebed. Deze gebeden werden op vaste tijden van de dag uitgesproken en werden dan ook getijden (horae, uren) genoemd. In de getijdenboeken werd de inhoud van de brevieren in verkorte vorm opgenomen ten behoeve van het gebruik door leken.
Dat is goed om te weten. Waarom dan wel? Omdat ik via BoingBoing belandde op de website van The Morgan Library and Museum, om daar de online expositie Demons and Devotion: The Hours of Catherine of Cleves te bekijken. Daar zie ik tot mijn stomme verbazing dat het gaat om een Nederlands manuscript. The Hours of Catherine of Cleves blijkt in het Nederlands Getijdenboek van Katharina van Kleef te heten. En zo leer ik door een verwijzing op een weblog dus binnen een kwartiertje over Katharina, over een mij onbekende bibliotheek en over Getijdenboeken.
Maar dat terzijde. We zitten midden in de beeldcultuur van 2010. Vanmiddag had ik met Hanneke van Aalst nog een kort gesprek over historisch besef en het al dan niet kunnen genieten van gedigitaliseerde documenten (in vergelijking met de originele, papieren versies). De gedigitaliseerde versie Katharina’s getijdenboek bevestigt voor mij een beetje de invalshoek van de ‘cultuursnacker’: in de context ben ik een klein beetje geïnteresseerd, in de tekst niet of nauwelijks maar de afbeeldingen vind ik schitterend. Daar maak ik heel graag een uurtje voor vrij.
De introductie vind je hier, het gedigitaliseerde Getijdenboek hier.
@
Je had 'm tot circa een maand geleden in Nijmegen in het echt kunnen zien (prachtige tentoonstelling in het Valkhofmuseum). Oei, dat wordt de catalogus bij de tentoonstelling bestellen 🙂 Om je het nog even fijn in te wrijven: de tentoonstelling was echt mooi!!!
@Festina: maar toen zat ie vast achter glas enzo? Of kon je het werk ook ruiken en voelen?
Nee, het zat wel achter glas (anders zou het wel heel snel vergaan), maar het was wel heel spectaculair: opstellingen met loepen en zo. Mooi belicht ook. Je hebt wel echt wat gemist hoor!
@festina: ik geloof je. Maar goed, dan gelukkig nog deze digitale glimp…
@Festina
Daar was ik ook! Inderdaad een hele mooie tentoonstelling en prachtig middeleeuws tekenwerk. Ik heb er een mooi bureaublad van gemaakt, van één van die tekeningen. Goed gedigitaliseerd en volledig op scherm kun je prachtig de details zien, beter nog dan op de tentoonstelling 🙂
@ Luud: leuk! Was je ook bij de gebroeders van Limburg?
Mooie plaatjes – daar houd ik ook van. Volgens sommige vakbroeders een schande voor een archivaris, maar echt goed lezen kan ik dat soort boekwerken niet. Bekijken doe ik ze maar al te graag!
En digitaal vind ik dan prima – lekker inzoomen tot de haren op het papier. En als ik weet wat het is en hoe oud en zo, dan is dat voor mij doorgaans voldoende. Voor de rest is het kleurtjes bewonderen – dan maar een snacker! 😉
Misschien is het voor mensen als wij wel een post-ouderwetsche vorm van strips lezen 🙂