Grenzeloos gelukkig en onverschillig?
01 december 2009
Vandaag las ik in NRC Next een interessant artikel over het boek De Grenzeloze generatie. Dat boek, een analyse van de resultaten van 25 jaar waarden- en opinieonderzoek van bureau Motivaction, zou ik best eens willen lezen want hoewel ik nooit zo geloof in het in hokjes stoppen van complete generaties heb ik wel veel interesse in de tijdsgeest en veranderende normen en waarden.
BN/De Stem definieert: “De grenzeloze generatie is opgevoed door de verloren generatie, die is geboren tussen 1956 en 1970. Opgegroeid in de jaren tachtig, de tijd van yuppendom en individualisme boven alles.” Even ben ik in de war omdat ik mezelf ook beschouw als iemand die is opgegroeid in de jaren ’80. Ik ben echter opgevoed door babyboomers en behoor tot dat wat ‘de pragmatische generatie‘ wordt genoemd.
Meteen vraag ik me af of ik dan zo anders ben dan de jongeren van nu. De samenvatting van Nieuw Amsterdam stelt:
De jongste generatie leeft intens, gefascineerd door uiterlijk, kicks, status en netwerken; opgevoed in vrijheid en voorspoed. Veel jongeren treden de toekomst met vertrouwen tegemoet en wenden hun vitaliteit op een positieve manier aan. Maar daarnaast zijn de schadelijke gevolgen van een collectieve onverantwoordelijkheid zichtbaar: obesitas, alcoholmisbruik, schooluitval, schulden en publieke agressie. Een leger hulpverleners krijgt deze problemen maar niet onder controle. Sinds de omarming van het forever young-ideaal door volwassenen, rust er een taboe op opvoeden met gezag en wordt het belang van zelfbeheersing en het nemen van verantwoordelijkheid gebrekkig op jongeren overgedragen.
Tsja, ik kan veel beweren, maar niet dat ik de waarden en normen van de babyboomers niet goed ingeprent zou hebben gekregen. Aan veel van die waarden en normen hecht ik weliswaar niet echt maar ik ken ze, en daarom hebben ze op de een of andere manier toch altijd een zekere invloed. Maar zou het dan ook echt zo zijn dat de generatie van nu in dat opzicht is verwaarloosd? Ik wil best geloven dat de verloren generatie meer met zichzelf bezig is dan hun ouders maar dat heeft ook alles te maken met de samenleving die doorlopend verandert. Dat wordt door de onderzoekers ook als oorzaak aangewezen maar waarom wordt er zo veel nadruk gelegd op de opvoeders, in plaats van op de maatschappij als geheel?
Misschien wel omdat de samenleving als geheel te complex is, en tegelijkertijd ook veel te voorspelbaar. Toen ik onlangs een aantal hoofdpunten (een rapport van 412 pagina’s (PDF) is me net iets te veel van het goede) uit de Sociale Staat van Nederland 2009 las realiseerde ik me dat. Nederland telt weliswaar meer dan genoeg mensen die bescherming of hulp nodig hebben (zie ook De Onrendabelen) maar de meerderheid heeft het al een leven lang goed en kan alleen maar over relatief onbelangrijke dingen zeuren. Dat is wat uit het rapport blijkt. Charles Groenhuijsen verwoordde dat mooi, afgelopen zaterdag:
Toch is het SCP opgewekt en blij! Waar is de collectieve boosheid over de verhuftering van Nederland? Waar is de verontwaardiging over het stuitende geweld op school, straat en voetbalveld? Hoe gelukkig kan een land zijn dat een publieke campagne tegen a-sociaal gedrag moet organiseren, omdat zo veel landgenoten zich als halve beesten gedragen?
Het is inderdaad lastig te verklaren. Er gaat van alles mis maar mensen die leven in welvaart wapenen zich daartegen en sluiten zich begrijpelijkerwijs af voor een teveel aan informatie over de ellende in de wereld. Als je het goed hebt wil je blijven genieten. Dat genieten gaat weliswaar steeds meer op infantiel consumeren lijken maar dat komt toch niet door de opvoeders? Het lijken mij eerder de uitwassen van het leven in de Westerse samenleving.
Maar wat klets ik nu eigenlijk weer? Ik ben een amateur op dit gebied. Mijn observatie raakt waarschijnlijk kant noch wal. Wat ik maar wilde zeggen zei ik al in de eerste alinea. De uitgever biedt ons hier een voorproefje (inhoudsopgave, voorwoord en hoofdstuk 1 in PDF)
@