Bibliotheken zonder boeken
05 september 2009
Als je nu even je liefde voor het boek vergeet, kun je je dan een toekomst voorstellen waarin boeken geen rol meer spelen in bibliotheken? Ik vind dat zelf nog steeds moeilijk. Ik ben weliswaar in veel opzichten gecharmeerd van technologie en digitale ontwikkelingen en houd nog steeds rekening met het boekenmuseumscenario maar helemaal geen boeken meer in de bibliotheek? Dat zie ik toch nog niet zo heel snel gebeuren.
We schakelen over naar Ashburnham, naar de bibliotheek van de Cushing Academy. Het bestuur van die bibliotheek heeft onlangs besloten alle boeken de deur uit te doen en te vervangen door digitale media.
“When I look at books, I see an outdated technology, like scrolls before books,’’ said James Tracy, headmaster of Cushing and chief promoter of the bookless campus. “This isn’t ‘Fahrenheit 451’ [the 1953 Ray Bradbury novel in which books are banned]. We’re not discouraging students from reading. We see this as a natural way to shape emerging trends and optimize technology.’’
Instead of a library, the academy is spending nearly $500,000 to create a “learning center,’’ though that is only one of the names in contention for the new space. In place of the stacks, they are spending $42,000 on three large flat-screen TVs that will project data from the Internet and $20,000 on special laptop-friendly study carrels. Where the reference desk was, they are building a $50,000 coffee shop that will include a $12,000 cappuccino machine.
And to replace those old pulpy devices that have transmitted information since Johannes Gutenberg invented the printing press in the 1400s, they have spent $10,000 to buy 18 electronic readers made by Amazon.com and Sony.
Nu is Ashburnham ver van ons bed en we kunnen vast wel honderd redenen bedenken waarom het in Nederland zo’n vaart niet zal lopen maar toch, maar toch, stel je nu eens voor dat Tracy zijn tijd gewoon vooruit is: hoeveel tijd rest ons dan nog voordat bibliotheken zonder boeken gemeengoed zullen zijn?
In het artikel wordt gesteld dat deze bibliotheek de eerste in de VS is die deze beslissing heeft genomen. Volgens mij klopt dat niet helemaal. In 2005 werd er al melding gemaakt van een vergelijkbaar initiatief in Texas, in 2006 werden er ook andere namen genoemd. Ik ben te lui om uit te zoeken in hoeverre al die bibliotheken daad uiteindelijk bij woord hebben gevoegd maar een ding weet ik wel: er zijn meer bibliotheken dan die van Cushing Academy alleen, die nadenken over dit soort drastische veranderingen.
Als boekenliefhebbers hopen we natuurlijk dat papier er inderdaad altijd zal zijn. Als bewakers van cultureel en wetenschappelijk erfgoed zullen we ook altijd wijzen op de beperkingen van digitalisering (“Google Books is een ramp voor onderzoekers!”) maar als we die overwegingen nu even buiten beschouwing laten, hoe reëel is het dan om te veronderstellen dat het lot van Ashburnham ons binnen afzienbare tijd ook zal treffen?
Lees ook de commentaren van jonge gebruikers in het artikel en kijk naar de reacties op Mashable. Dat maakt het trekken van conclusies er niet eenvoudiger op maar het leert je wel dat de veranderingen die nu nog zo moeilijk zijn voor te stellen hier en daar al aan het plaatsvinden zijn.
mij goed hoor, maar dat ze het dan alsjeblief aljeblief 'mediatheek' noemen
'kun je je dan een toekomst voorstellen waarin boeken geen rol meer spelen in bibliotheken' vraag je.
Een andere vraag lijkt me ook reëel: Kun je je een toekomst voorstellen waarin bibliotheken geen rol meer spelen voor het gebruik van boeken?
Alle papieren boeken de bibliotheek uitgooien lijkt mij zolang lang nog niet alle boeken gedigitaliseerd zijn een tamelijk voorbarige beslissing. (Waar is dan trouwens zo'n gebouw nog voor nodig?)
Daarna zien we wel weer verder. Misschien wordt het papieren boek dan iets voor liefhebbers. Geen slecht vooruitzicht eigenlijk.
De vraag is inderdaad of je zo'n plek nog wel een bibliotheek moet noemen.
En je moet je afvragen waarom mensen daar naar toe zouden willen gaan. Bied je nog wat meer dan technologische snufjes en koffie? Daar zijn wel andere plekken meer geschikt voor. Kun je nog services verlenen aan bezoekers die de tocht naar de "bibliotheek" interessant genoeg maken. We weten allemaal dat de technologie in de huiskamer over het algemeen sneller up to dat eis dan in instellingen en bedrijven.
Ik zou me gaan richten op de meerwaarde die je dan nog met medewerkers (offline én vooral ook online) kunt bieden.
Dat geldt overigens in mindere mate ook voor archieven.
@Occy, die naamsverandering is al vaak geopperd maar stuitte vaak op weerstand. Dan zou je over dat 'theek' van (thèkè) in de betekenis van 'bewaarplaats' ook nog discussie kunnen voeren…
@Schrijver: die vraag kun je inderdaad ook stellen. In veel musea mag je dingen alleen bezichtigen tenslotte. De vraag is dan wie of wat de hoofdrol opeist voor het gebruiksaspect.
Dat je niet per se een gebouuw nodig hebt voor digitale zaken ben ik ook met je eens maar er liggen natuurlijk wel mogelijkheden in het bieden van voorzieningen rondom al die media en hardware. Als knooppunt en ontmoetingsplek, als gids en als voorziening voor mensen die er zelf het geld niet voor hebben…ik noem maar iets..
@Luud over dat soort transformaties moet je inderdaad heel goed nadenken maar ook weer niet al te lang. Als je er de tijd voor neemt die er nu vaak voor genomen wordt ben je ten tijde van de implementatie ervan alweer ingehaald door de ontwikkelingen vermoedelijk.
Leuk is het niet altijd maar het is wel interessante materie om over na te denken, vind ik.
ik heb het: metatheek! 😉
@Occy: vind ik een mooie!
@ Occy,
Doet me aan een heel eng beest denken 😉
Jou vast al bekend, maar ik zag een hieraan gerelateerd artikel op de site van CNN voorbij komen.
@Christian. Dank! Ik had 'm inderdaad al gezien. Dat dank ik vooral aan LISNews, die houden altijd vrij goed bij wat er in de Amerikaanse media over bibliotheken wordt geschreven.
@Edwin: Dank terug voor de link naar LISnews! Die hebben de link naar CNN zelfs twee keer gemaakt… Niet te missen dus! 😉
ik kijk elke dag wel even in de feeds van die site. Echt een prima bron binnen het vakgebied.