Netneutraliteit

04 juli 2009

Veel Nederlanders beschikken over een breedband internetaansluiting en zijn daar inmiddels ook aan gewend. Ze kijken een avondje films op YouTube, downloaden ondertussen een paar cd’s en versturen e-mails met bijlagen die net zo groot zijn als een harde schijf 15 jaar geleden.
Maar stel je nu eens voor dat jouw Internet Service Provider (ISP) of het telecombedrijf dat jouw aansluiting verzorgt opeens besluit dat jij, als kleine gebruiker, niet zo belangrijk bent en dat rijke bedrijven meer recht hebben op een snelle verbinding dan jij, alleen omdat ze meer betalen. Stel je voor, kortom, dat telecombedrijven mogen bepalen wie wat te zien krijgt op internet, en met welke snelheid. Dat kun je je toch bijna niet voorstellen?

Anders dan in de Verenigde Staten was dit scenario tot voor kort nog niet zo’n hot item in Europa. Inmiddels is het dat wel. Het wordt het behoud van Netneutraliteit genoemd. Aan de ene kant staan de grote telecombedrijven, met een aanzienlijke groep medestanders, aan de andere kant grote bedrijven als Google en Microsoft en de vele gebruikers.

Aanvankelijk leek het erop dat het niet de Europese Commissie en het Europees Parlement waren die aan netneutraliteit wilden tornen. Het Europarlement diende onlangs namelijk het inmiddels beruchte amendement 138 in. Dit artikel waarborgt de fundamentele vrijheden van internetters. De Europese Commissie nam het amendement 138 over en steunt het ook. Frankrijk blokkeerde als enige land instemming van de Europese ministerraad en besloot op 12 mei j.l. downloaders van illegale content in het vervolg toch van het internet te zullen afsluiten, na drie overtredingen.

Marie-José Klaver schreef op de website van NRC Handelsblad dat de Europese Commissie internetgebruikers maar ‘een beetje beschermt’. De commissie nam een ander deel van het telecompakket namelijk wel aan, het deel dat volgens critici een einde aan de netneutraliteit maakt. Het bewuste artikel geeft internetproviders en telecombedrijven het recht om te bepalen welke diensten en sites hun klanten mogen gebruiken. Als een bedrijf als KPN er in de toekomst voor zou kiezen om interessante informatie over gratis alternatieven voor haar diensten achter te houden kan niemand daar iets tegen doen.

Sommige mensen zijn bang dat dit besluit ertoe zal leiden dat internet in Europa op den duur net zo streng gereguleerd zal worden als in China, waar de overheid informatie zo streng filtert (“de grote Chinese Firewall”) dat de internetbevolking een vals beeld krijgt van de werkelijkheid. Zo’n vaart zal het niet lopen maar zorgwekkend zijn de ontwikkelingen natuurlijk wel.
Over de snelheid van internetverbindingen lijken nog niet zoveel mensen zich druk te maken. Hoe groot is immers de kans dat je internetprovider je internetverbinding terugbrengt tot onacceptabele snelheden als het je in al die jaren daarvoor steeds hogere downloadsnelheden en datalimieten heeft geboden, ook al was dat vooral om de concurrentie het hoofd te kunnen bieden? Je zou denken dat zo’n bedrijf daar nooit mee wegkomt.

Maar wat nu als het bedrijf een geheime deel heeft gesloten met Google en in ruil voor een grote zak geld filmpjes van YouTube veel sneller doorgeeft dan de filmpjes van concurrent Vimeo? Als gebruiker weet je nooit zeker of je verbinding traag is omdat de servers van een website de grote belangstelling niet aankunnen of dat dit veroorzaakt wordt door beperkende maatregelen van je provider.

Dat telecombedrijven en internetproviders belangrijke spillen zijn geworden in onze informatie- en entertainmentvoorziening wil nog niet zeggen dat de overheid die bedrijven het recht zou moeten geven maatregelen te kunnen nemen die rieken naar censuur.
In het UNESCO manifest voor openbare bibliotheken staat: ”Collecties en diensten mogen niet onderworpen zijn aan enige vorm van ideologische, politieke of godsdienstige censuur of onder druk staan van commerciële belangen.”

Dit zou toch ook gewoon moeten gelden voor internettoegang?

Deze bijdrage verscheen eerder als de column Argus Panoptes, in Digitale Bibliotheek 4, 2009.

@