Gelezen: Wat Zou Google Doen?

24 mei 2009

Deze boekbespreking werd eerder gepubliceerd in Digitale Bibliotheek, nr. 3 2009. De inhoudsopgave van dat nummer is hier te vinden (PDF)

Er zijn nog maar weinig mensen wiens leven niet op de een of andere manier wordt beïnvloed door internet. Het is daarom moeilijk om er geen mening over te hebben. Van meningen weten we dat ze vaak in een hokje worden geplaatst. Je wordt al snel tot een bepaald kamp gerekend. Je bent een voor- of een tegenstander.
Het web heeft de samenleving echter zowel goede als slechte dingen gebracht en is er als zodanig een afspiegeling van. Wij hebben met z’n allen het internet gemaakt tot wat het nu is. Denken in kampen heeft dan niet zoveel zin. Het is zoals in het gewone leven: naast de rasoptimisten en beroepspessimisten bestaan er ook nog vele mensen wiens mening ergens in het midden ligt.

Dat geldt niet voor Jeff Jarvis. Hij noemt zichzelf een ‘Internet Triumphalist’; iemand die gelooft dat internet als platform en systeem superieur is aan alle andere systemen en er uiteindelijk over zal zegevieren. Dat Jarvis er zo over denkt is goed te merken in zijn boek Wat Zou Google Doen? Jarvis schrijft zo enthousiast over de strategie en impact van Google dat je bijna zou gaan vermoeden dat de man aandelen heeft in het bedrijf. Een internetpessimist hoeft niet veel moeite te doen om zich aan Jarvis’ toon te ergeren.

Het is de enige kanttekening die ik bij het boek wil maken. What Would Google Do is namelijk wél een goed boek. Een eerlijk boek ook. In 241 pagina’s neemt Jarvis de bedrijfsfilosofie van Google onder de loep, waarbij hij onderzoekt in hoeverre andere bedrijven en bedrijfstakken kunnen leren van de tien hoofdpunten uit die filosofie:

• Richt je op de gebruiker en de rest volgt vanzelf
• Het beste is om één ding heel erg goed te doen
• Snel is beter dan langzaam
• Democratie op internet werkt
• Niet alleen achter je bureau heb je antwoorden nodig
• Je kunt geld verdienen zonder slecht te zijn
• Er is altijd meer informatie te vinden
• De behoefte aan informatie is grensoverschrijdend
• Ook zonder pak aan kun je serieus zijn
• Uitstekend is gewoon niet goed genoeg

De auteur laat aan de hand van overtuigende voorbeelden zien waarom de aanpak van Google zo goed werkt. Hij vertelt hoe computerfabrikant Dell door een dure les leerde dat het beter is om deel uit te maken van online conversaties dan ze te negeren. Hij gaat in op de werkelijke kracht en potentie van hyperlinks en legt nog eens uit hoe je zichtbaar wordt en ‘Googlejuice’ kunt genereren. Hij vertelt over nichemarketing en het verdwijnen van tussenpersonen en bemiddelaars. Over de kansen en bedreigingen voor uitgevers, kranten en makelaars. Over het verdwijnen van privacy. Jarvis laat maar weinig aspecten van Google’s impact onbelicht. Dat Jarvis er desondanks in is geslaagd zich te beperken tot 241 pagina’s zegt vooral iets over zijn schrijfstijl. Die is kort en bondig en waarschijnlijk het resultaat van jarenlang bloggen op www.buzzmachine.com.

Jarvis erkent dat hij een hypocriet is door zijn gedachtegoed in boekvorm te publiceren. In het hoofdstuk waarin de auteur een gitzwarte toekomst voorspelt voor het boek geeft hij ook toe dat hij koos voor het uitgeven van een boek omdat er nu eenmaal ook geld verdiend moet worden. Dat weerhoudt hem er echter niet van om het boek te beschrijven als een achterhaald platform, dat ten onrechte wordt beschouwd als de hoogste vorm van cultuur. Hij stelt dat de meeste mensen geen boeken lezen. Dat ze duur zijn om te produceren. Dat ze bomen doden. Dat ze afhankelijk zijn van de schaarse ruimte op de boekenplank en de grillen van poortwachters als boekverkopers en bibliothecarissen. Dat ze vertrouwen op de bestsellereconomie, een economie die vooral verliezers kent. Allemaal zaken waar gedigitaliseerde teksten niets mee van doen hebben. Jarvis overdrijft de beperkingen van het boek bewust. Hij probeert op die wijze de voordelen en potentie van Google’s Zoeken naar Boeken aantonen.

Het is hem vergeven. Jarvis’ standpunten zijn dik aangezet maar overtuigen wel. Google is groot en machtig geworden door een open en innovatieve bedrijfsfilosofie. Door te kiezen voor eenvoud en transparantie zijn de valkuilen van ‘de oude wereld’ vermeden. Daar mag je als Googlepessimist over mopperen of zelfs voor vrezen maar het verdient de aanbeveling om ook eens de nuance van het midden op te zoeken. Google doet de samenleving waarschijnlijk meer goed dan kwaad. Zo optimistisch als Jarvis is durf ik niet te zijn, zo hoopvol wel. Als het internet een afspiegeling van de samenleving is, is Google dat misschien wel van de nieuwe samenleving. Of, om met Jarvis zelf te spreken:

When we talk about the Google age we are talking about a new society. The rules I explored in my book are the rules of that society, built on connections, links, transparency, openness, publicness, listening, trust, wisdom, generosity, efficiency, markets, niches, platforms, networks, speed, and abundance. This new generation and its new worldview will change how we see and interact with the world and how business, government and institutions interact with us. It is only just beginning. I wish I knew how that change will turn out. But I’m thrilled to be here today with you to witness its birth.

Jarvis, Jeff. 2009. What would Google do? New York, NY: Collins Business.
Deze titel is ook beschikbaar als audioboek via //www.audible.com en als videoboek via www.amazon.com. Het boek verscheen in april 2009 in een Nederlandse vertaling bij uitgeverij Mouria, onder de titel ‘Wat zou Google doen?’ (ISBN 9789045800691)

Jeff Jarvis spreekt in september op Picnic 2009 in Amsterdam.

Op VN Lab, van Vrij Nederland, worden de adviezen van Jarvis onderzocht en in de praktijk gebracht.

@