ANPR, of hoe iedereen een verdachte kan zijn
26 mei 2009In september 2007 schreef ik voor Livre een artikel over Sousveillance. Een citaatje uit dat artikel:
Surveillance is een Frans woord dat letterlijk ‘bewaking van boven’ betekent (sur betekent op/boven, veiller betekent waken). Sousveillance betekent het tegenovergestelde: bewaking vanaf de onderkant. In deze context moeten de controlerende overheid en organisaties gezien worden als de ‘bewakers van boven’ en de controlerende burgers als ‘bewakers van onderen’: waar de politie steeds vaker de burgers filmt, filmen de burgers ook steeds vaker de politie.
Ik had al een tijdje niet meer gedacht aan het ‘bewaken van de bewakers’ maar na het zien van de BBC-documentaire Who’s watching you? ben ik er weer helemaal bij en heb ik het credo “als we gefilmd worden filmen we terug” weer goed op het netvlies.
Marie-José Klaver attendeerde mij op deze documentaire. Ik twijfelde nog even of ik zou gaan kijken want ik zat net lekker achter de computer en had niet zo gek veel puf meer, na een dagje reizen naar -en vergaderen in- Haarlem. Achteraf ben ik blij dat ik toch heb gekeken. Journalist Bilton vermijdt in de driedelige serie namelijk de valkuil van sensatiezucht. Je zou kunnen zeggen dat hij zich ‘kritisch neutraal’ opstelt.
Bilton ging vooral in op Automatische Nummerplaatherkenning, ook wel ANPR genoemd. Van die technologie had ik nog nooit gehoord. Achteraf gezien is dat best vreemd want al Googelend ontdekte ik dat ANPR in Nederland ook al wat langer een issue is. Dit artikel in Korpsnieuws is bijvoorbeeld al vier jaar oud en Jan Mulder schreef er een jaar geleden al over in de Volkskrant. De kritiek van het CBP dateert ook van die tijd.
Ik zie nu ook dat hetzelfde CBP in januari van dit jaar richtsnoeren voor ANPR heeft gepubliceerd. Maar wat zijn richtsnoeren nu precies, vraag ik me af? Volgens Van Dale is het “datgene waarnaar men iets of zichzelf richt”. Afgaande op die definitie kan ik me dan niet goed voorstellen dat de Nederlandse Politie verplicht is zich aan deze snoeren te houden.
Maar dan nog…het gaat mij niet eens zozeer om het ‘goede gebruik’ van nieuwe technologie, maar om het gevaar van Mission Creep. (zie ook de post van 23 maart) Op dat gevaar ging Bilton ook in. En hoewel camerabeveiliging in Nederland nog lang niet zo ver is doorgeslagen als in Groot-Brittannië zie ik niet in waarom de dingen hier anders zullen lopen. Die camera’s voor agenten zijn in Nederland inmiddels ook in gebruik genomen en die drone uit de documentaire kennen wij ook, zij het onder een andere naam: de Cannachopper.
Je kunt controle door de staat tot op zekere hoogte verdedigen, zonder meer. Zelf slaag ik daar echter niet in. Het riekt mij allemaal veel te veel naar een politiestaat, de distopie van Orwell, de nachtmerries van Huxley en ja, zelfs de regimes van lieden als Hitler.
Leestip: Chatter, van Patrick Radden Keefe
Meer informatie over Who’s watching you:
- De website van het programma
- The Editors
- BBC News
@
Ik zou je willen voorstellen (sterker nog, ik daag je uit!): loop eens een dagje (of twee) mee bij de politie, misschien brengt dat wat nuance in je mening over de Big Brother-staat. Ik weet dat dat voor mij wel geldt nu ik er werk. Maar tegelijkertijd heeft het me ook bewuster gemaakt dat alles wat ik doe te achterhalen is. Online en offline.
Misschien is het wel zo dat privacy niet meer bestaat (als dat zo is, is dat erg of is het een nieuwe manier van leven?). Al geloof ik nooit dat het in Nedelrand zover gaat komen als in Groot-Brittannië en/of de VS. Waar pedoseksuelen met naam, adres en telefoonnummer op internet staan waardoor ze eigenlijk nergens meer een nieuw leven (mét medicijnen dan) kunnen opbouwen.
De Zeeuwse politie wil je vast wel ontvangen. En anders wil ik wel een goed woordje voor je doen ;-).
Hee Natalie,
Het is inderdaad niet altijd even genuanceerd wat ik schrijf maar ik besef wel dat de medaille twee kanten heeft. Als je wilt dat het land waar je woont veilig is zul je ook genoegen moeten nemen met bepaalde ontwikkelingen op dit gebied. Dat kwam in die documentaire overigens ook sterk naar voren: veel mensen voelen zich veiliger door ‘meer blauw’, ook in cameravorm en vragen ook om dit soort toepassingen van techniek.
Een paar jaar geleden kon het nog gebeuren dat ik een verkennend gesprek heb gevoerd met de digitale recherche in Zeeland. Ik wilde graag meer weten over een bepaalde vacature namelijk. Daar heb ik in ieder geval al het een en ander geleerd 😀
Tijdens mijn diensttijd ben ik ook nog korte tijd beroeps geweest. Ik was al aangenomen voor een opleiding bij de Mil. Inl.dienst, maar zag af van een voortzetting toen het militaire deel van die opleiding erop zat.
Wat ik daar maar mee wil zeggen: het is nu ook weer niet zo dat ik het perspectief van de staat altijd vermeden heb…
Ik denk echter ook dat privacy inderdaad niet meer bestaat en het is misschien wel zoals de staat dan zegt: als je niets te verbergen hebt, hoef je ook niets te vrezen. Maar juist dat geloof ik niet. Als technologie preventief ingezet wordt worden inschattingen soms willekeurig, en verandert de samenleving in een geheel van gekoppelde databases. Dat neemt heel veel risico’s met zich mee.
De non-fictie van Keefe, die boeken van Huxley en Orwell en de boeken van uitgever Disinformation laten zien welke risico’s.
Ik kan het begrijpen als mensen die risico’s voor lief nemen maar het is voor mij al met al geen samenleving die zich de goede kant op ontwikkelt…
Fijn dat je in deze reactie even de andere kant van de medaille belicht. Ben het met je eens dat het iets gevaarlijks heeft, dat verzamelen van al die gegevens en het koppelen ervan.
Jammer dat je de uitdaging niet aangaat! 😉
@Natalie: dat laatste moet je niet al te snel zeggen want ik ontving ook nog een mail van iemand van de politie, die me hier graag meer over wil vertellen. Een mooi staaltje webcare!
Haha!
En dat zónder dat er ook maar een letter over op papier staat! 😉
Ben benieuwd!