Betrouwbare hoeders van informatie…
19 april 2009
Omdat er zoveel parallellen zijn tussen kranten en bibliotheken blijft het debat over de onzekere toekomst van kranten mijn aandacht trekken. Toen we Weinberger gisteren vroegen hoe hij denkt over die toekomst antwoordde hij o.a. dat kranten te veel vertrouwen hebben in de routines van hun publiek en dat de identiteit van kranten veel minder vanzelfsprekend is dan menigeen denkt. Misschien hebben kranten al die jaren wel een andere rol vervuld dan ze zelf denken.
Daarover later meer in Digitale Bibliotheek. Wat ik nu wil aankaarten is de opkomst van websites die de betrouwbaarheid van het nieuws aan de kaak stellen. Dat is, zoals trouwe lezers al lang weten, ook een onderwerp dat mijn interesse heeft.
Vorig jaar schreef ik al eens over de website Leugens.nl. Vandaag stuitte ik op de leuke -en nieuwe- website Serveerblaadje (“hapklaar internet”) op verwijzingen naar de websites Nieuwscheckers en FHJ Factcheck. Die websites zouden van mij weliswaar wel iets actiever mogen zijn maar afgezien daarvan zijn het veelbelovende bronnen. Het is prima dat er plaatsen zijn waar je het waarheidsgehalte van berichtgeving kunt toetsen. Er wordt immers veel onzin verkocht, ook door de journalistiek.
Het bestaan van dit soort sites doet me bedenken dat ook bibliotheken wel wat zouden kunnen met deze ‘nieuwsniche’. Wij werpen ons graag op als betrouwbare hoeders van informatie. Is een weblog over dat onderwerp dan geen mooie buitenkans? Je hoeft meestal niet eens zo diep te graven om feit en fictie van elkaar te onderscheiden. Denk bijvoorbeeld aan het nieuws over de zogenaamde sekslijn van de Wienbibliotheek.
Of je hier als organisatie ook tijd voor vrij wil maken is een tweede. Voor zover ik weet zijn er nog geen bibliotheken die zich aan dit soort projecten hebben durven wagen. Het kan natuurlijk ook zo zijn dat het idee nog nooit bij hen is opgekomen.
Er zijn kansen genoeg in ieder geval. Behalve op het nieuws kun je je ook richten op de Wetenschap of de politiek. Wij beschikken over meer bronnen dan wie ook. Wij zijn opgeleid om betrouwbare informatie boven water te krijgen. Moeten we onze vaardigheden dan niet eens wat beter gaan benutten en etaleren? Via Al@din lukt dat niet meer zo goed: de belangstelling voor die dienst is in rap tempo afgenomen. Overschakelen naar platformen die het anno 2009 wel goed doen is daarom best gerechtvaardigd.
@
Hoe ver kan en mag een bibliotheek echter gaan in dit soort activiteiten? Een bibliotheek is op dit moment een soort “neutrale” aanbieder van informatie die geen schifting doet op basis van kwaliteit of waarheid, wat de reden is dat je allerlei onzin over Atlantis tegenkomt onder het hoofdstukje “Geschiedenis – pre-historie” in de openbare bieb van Amsterdam… Ga je als bibliotheek een “factcheck” service aanbieden, dan kan die reputatie als neutrale aanbieder in gevaar komen, lijkt me.
En natuurlijk zijn ook de factcheckers niet vrij van eigen belangen. Wat waar is en niet is ook vaak een kwestie van intrepretatie en ideologie en daar ontkom je gewoon niet aan.
Dat ben ik wel met je eens Martin maar je kunt ook neutraal verwijzen naar bronnen die onzin tegenspreken. Je hoeft er zelf geen oordeel over uit te spreken natuurlijk.
Neutraliteit is inderdaad belangrijk maar ik vind het zelf toch altijd wel prettig dat ik ook wordt gewezen op teksten die het tegendeel van een andere tekst beweren.
Zo gaf ik zelf ook altijd antwoorden bij Aladin: “de meningen zijn verdeeld: bron a zegt… en b zegt…”