Een manier van denken en voelen
29 maart 2009
Mentaliteitsverandering. Het was gisteren nog een item. Vandaag vraag ik me af of een mentaliteit wel zomaar kan veranderen. Volgens Van Dale is een mentaliteit ‘een manier van denken en voelen’. Maar hoe snel gaat een mens anders denken? Wat is er voor nodig om iemand zich anders te laten voelen? Kun je iemand die weerzin voelt bij het sociale web ervan overtuigen dat er ook veel mooie ervaringen zijn te vinden? Moet iemand dan niet eerst helemaal worden ondergedompeld in die ervaringen? En heeft zo’n onderdompeling niet alleen zin als de persoon in kwestie daar zelf voor kiest?
Op het WSJ-blog stuitte ik zojuist op een prachtige bijdrage van Gary Hamel: The Facebook Generation vs. the Fortune 500. In die bijdrage geeft legt Hamel in 12 typeringen uit waarin de nieuwe generatie medewerkers verschilt van de generaties ervoor. Als je die typeringen bekijkt als geheel zou je ook kunnen spreken van een mentaliteit. Maar is het ook een mentaliteit die je mensen bij kunt brengen?
Het is verdomd lastig om afscheid te nemen van oude structuren en mores als je wantrouwen koestert tegen de nieuwe. Daarmee wil ik niet zeggen dat je blindelings kunt en mag vertrouwen op alles wat nieuw is; integendeel. Het is echter wel de vraag in hoeverre die nieuwe opvattingen echt kunnen wortelen in de hoofden van mensen die vooralsnog de voorkeur geven aan alles waar ze vertrouwd mee zijn.
De 12 typeringen van ‘leven en werken op het web’, volgens Hamel, vrij vertaald:
- Alle ideeën beconcurreren elkaar op gelijke voet
- De mate waarin je ergens aan bijdraagt is belangrijker dan je cv
- Hiërarchieën zijn natuurlijk, niet voorgeschreven
- Leiders nemen niet de leiding, zij dienen
- Taken worden gekozen, niet toegewezen
- Groepen definiëren en organiseren zichzelf
- Middelen worden aangetrokken, niet verdeeld
- Macht komt voort uit het delen van informatie, niet uit het hamsteren ervan
- Meningen worden samengevoegd en beslissingen worden genomen op basis van ‘peer-review’
- Gebruikers kunnen hun veto uitspreken tegen beleidsbeslissingen
- Intrinsieke motivatie is belangrijker dan geldelijk gewin
- Hackers zijn helden
Zo opgesomd zien de punten eruit als vanzelfsprekend, alsof ze ook kunnen bestaan in traditionele organisaties. Dat zou ook wel moeten kunnen inderdaad, maar de puntsgewijze toelichting van Hamel toont aan dat dit meestal niet het geval is. Dit is hoe het werkt op het web. Dit is ook hoe velen daar denken of zich voelen.
Om vast te stellen of ‘de gewenste vorm van mentaliteitsverandering’ aan jou besteed is zou je kunnen overwegen de bovenstaande punten na te lopen, en ze als een spiegel voor jouw denken en voelen te houden. De conclusies kun je vervolgens zelf trekken.
@
Afbeelding: Rubens op Imagiva.
Mentaliteit kan m.i. wel veranderen, maar niet zomaar. Veel weerstand tegen het sociale web komt denk ik voort uit onwetendheid, wat de boer niet kent, dat vreet-ie niet. Scholing en voorlichting blijft daarom erg belangrijk. Dus blijf ook vooral op zbdigitaal de voordelen verkondigen.
Ik pik er even een zin uit:
Kun je iemand die weerzin voelt bij het sociale web ervan overtuigen dat er ook veel mooie ervaringen zijn te vinden? Moet iemand dan niet eerst helemaal worden ondergedompeld in die ervaringen? En heeft zo’n onderdompeling niet alleen zin als de persoon in kwestie daar zelf voor kiest?
Ik geloof zeker in zo’n onderdompeling (lijkt wel een doping in kerkelijke zin :-)) maar het hoeft niet perse met wantrouwen voor nieuwe dingen te maken te hebben. Het kan ook een bewuste keus zijn. Soms is het wel even genoeg zo. Hebben andere zaken prioriteit.
Maar je hebt gelijk als er sprake is van weerzin, daar kun je w.s niet tegen op. En waarom zou je ook ?
@Henk: dat blijf ik voorlopig ook zeker doen. Mensen hebben immers altijd de vrijheid iets wel of niet te lezen of uit te proberen, daar doe je verder ook geen kwaad mee gelukkig…
@Cis: dat is ook zeker zo! Er is veel te doen in het leven.
Maar het komt natuurlijk ook wel eens voor dat iemand die de boot bewust afhoudt vervolgens wel inefficient werkt en bijvoorbeeld veel geld investeert in software die ook gratis (en beter) via het web/de wolk gebruikt had kunnen worden. Of alles handmatig doet o.i.d.
Als je daarmee geconfronteerd wordt is het wel eens moeilijk om je mond te houden…
Maar aldoende leert men he 🙂
Ja, in die (professionele)context ben ik het helemaal met je eens. Soms kan een kleine investering al een heleboel stagnatie en irritatie voorkomen. En dat mag je ook verwachten vind ik.
vanuit een ‘filosofisch’ standpunt vraag ik me af hoelang dit nieuwe evangelie zo vrij blijft. De gemiddelde mens streeft naar nieuwe vormen van evenwicht en ik sluit niet uit dat er binnen deze nieuwe omgangsvormen ook wel weer leiders op staan die hier een (geldelijk) gewin uit weten te halen.
Ten aanzien van de mentaliteitsverandering: ik verbaas me er wel eens over dat collega’s zeggen niets met ‘de nieuwe media’ te maken willen hebben, en dan in hun vrije tijd hardstikke bedreven zijn in het maken van filmpjes, muzieksamples e.d. Nut en noodzaak liggen daar blijkbaar hoger voor de hobby dan voor het werk 😉
Geld zal altijd een grote rol blijven spelen. Macht en politiek ook. Maar of ze het op het web ook winnen? Het netwerk kent vele vertakkingen gelukkig.
Dat laatste zie en hoor je inderdaad wel eens. Daarom is het ook zo goed om je liefhebberijen los te laten op je werk. Zowel hobby als productie worden daar beter van 🙂
Ik ben afgestudeerd in de mentaliteitsgeschiedenis, dus dit is een discussie naar mijn hart.
Je schrijft: “Vandaag vraag ik me af of een mentaliteit wel zomaar kan veranderen.”. Ik denk dat niets “zomaar” verandert. Er is altijd een aanleiding (een uitvinding, een nieuw politiek klimaat, etc) die er voor zorgt dat er een mentaliteitsverandering in gang gezet wordt.
In zo’n veranderingsproces zijn er altijd voorlopers, volgers en dwarsliggers. Wat het sociale web betreft ben jij een voorloper. En als je als voorloper in zo’n veranderingsproces zit lijkt het alsof er nooit een eind aan komt (wat heel frustrerend kan zijn). Maar als je er een “dwarsligger” naar vraagt zal hij/zij zeggen dat het veranderingsproces heel, zelfs veel te, snel gaat. Een kwestie van perceptie…
Een mentaliteitsverandering kost (heel) veel tijd. Maar als de meerderheid om is (je kunt nooit iedereen mee krijgen, er zijn nu ook nog mensen die voorstander zijn van apartheid e.d.), is er geen weg meer terug.
@Channa:
Da’s interessant zeg! Van die studie had ik zelfs nog nooit gehoord. Ziet er boeiend uit!
Wat je zegt is wel herkenbaar. Het is een mechanisme waar je op de een of andere manier mee om moet leren gaan. Soms is een stap op de plaats nodig.
Toch vind ik het ook wel interessant om te proberen delen over te dragen aan andere mensen en ondertussen zelf door te kunnen met verkennen, testen en binnenhalen…
Bedankt voor je reactie hoe dan ook!