Een tweede kerncentrale in Borssele
01 februari 2009
In NRC Next van afgelopen vrijdag stond een paginagroot artikel over energiebedrijf Delta, dat graag een tweede kerncentrale wil bouwen in Borssele. Dat verhaal is zeker niet nieuw (in 2006 werd die wens ook al uitgesproken, september vorig jaar werd dat nog eens benadrukt) maar wat me opviel in het artikel is dat er nu zoveel mensen zijn die voorstander zijn van het plan. Volgens NRC zou bijna een kwart van de ondervraagde Nederlanders het een goed idee vinden.
Hoe anders was dat in de jaren ’80. Toen was verzet nog heel gewoon. In 1983 gingen meer dan een half miljoen mensen de straat op om te protesteren tegen de mogelijke plaatsing van kruisraketten. Na de kernramp van Tsjernobyl, in 1986, keerde het volk zich ook tegen kernenergie.
Tegenstanders zijn er natuurlijk nog steeds, maar de voorstanders winnen duidelijk terrein. Iets zegt me dat de bouw van die tweede centrale daarom doorgang zal vinden. Tenzij er ergens een grote ramp gebeurt natuurlijk. Dan verdwijnt het broze vertrouwen weer als sneeuw voor de zon.
Ik heb het zelf altijd een raar idee gevonden, dat er op twintig kilometer van mijn woonplaats een kerncentrale staat. Als er in Borssele of Doel ooit een meltdown komt maken we geen enkele kans, zo simpel is het. Toch beangstigt het idee me allang niet meer. Dat heeft alles te maken met het feit dat ik in de periode 1994-1995 werkzaam was op de kerncentrale: ik was toen medewerker op het Archief Nucleair van EPZ.
Ik herinner me nog goed hoe relaxed werken het daar was. Mijn belangrijkste taak was het bijhouden van de technische tekeningen van de centrale. Je moet je voorstellen dat alles op het terrein van de centrale beschreven staat. Tot in detail. Als een monteur ergens een schroefje verving moest de bijbehorende technische tekening meteen worden aangepast en moesten de oude tekeningen logischerwijs ook vervangen worden. Dat was mijn taak. Die tekeningen werden niet alleen bewaard in het archief zelf, maar ook op 17 andere locaties. Ik maakte dus dagelijks een ‘revisierondje’ door de centrale waarbij ik de kantoren van ingenieurs, de regelkamer, de reserveregelkamer en de rampenbunker onder het gebouw diende te bezoeken. Ik was vaak meer dan twee uur onderweg. Ik geloof niet dat ik ergens meer koffie per dag heb gedronken dan daar.
Mijn ervaringen op de kerncentrale zorgden ervoor dat ik me steeds veiliger waande in het Zeeuwse. Ik vond het weliswaar vreemd -en ook wel een beetje spannend- dat ik als uitzendkracht zomaar een aantal kritieke ruimtes mocht betreden, ik merkte echter ook hoe streng alles beveiligd is en in hoeverre men is voorbereid op allerlei rampenscenario’s.
In de beruchte ‘bol’ ben ik bijvoorbeeld maar een paar keer geweest. Dat was gewoon verboden terrein. De beveiling van dat gebouw is echt streng. De keren dat ik er, onder begeleiding, wel in mocht herinner ik me als wandelingen van een andere planeet, onwezenlijk. De eerste blik in dat diepe, helderblauwe ‘zwembad‘, op de uraniumstaven in gedemineraliseerd water, zal ik nooit meer vergeten. Zo veilig kan heel eng er dus uitzien.
Je veilig wanen is echter iets anders dan veilig zijn. De aandacht van beveiligers verslapt op den duur, zoals onlangs bleek in Doel. Techniek faalt ook altijd wel een keer. Als het ooit misgaat zal het goed misgaan.
Toch mag die tweede centrale er van mij best komen. Ik zeg dat met enige gêne (omdat die uitspraak haaks staat op alles wat ik hierover dacht en zei voordat ik voor EPZ had gewerkt) maar ik zeg het wel oprecht.
Ik ben benieuwd of ik die woorden ooit nog terug zal nemen.
@
Foto: beeldbank Zeeland.
Ik ben nog van die protestgeneratie en schrik er wel even van dat je dit schrijft. Heb je b.v. al een oplossing bedacht voor het nucleaire afval? Of ging het daar nooit over tijdens dat koffiedrinken? Maar ja, als we allemaal de hele dag achter de pc zitten moet de energie ergens vandaan komen nietwaar? Na ons de zondvloed, maar als we zo doorgaan maken we hem misschien nog wel mee…
Bezorgde groet, schrvrdzs
Hoi Schrijver,
Dat heb ik niet nee, en dat ondanks het feit dat het er wel degelijk vaak over ging. Ooit kwam ik ook tekeningen tegen van betonnen blokken, die vroeger, een stuk voorbij Ierland, in de oceaan werden gestort.
Het probleem is erg complex. Dat wat bij de Covra ligt zal nog vele, vele jaren radio-actief blijven. Dat is inderdaad een probleem. Maar je moet ook kijken naar de alternatieven. Met duurzame energie is niet veel mis, maar klagen velen weer over horizonvervuiling (om maar eens iets te noemen) en de uitstoot van schadelijke stoffen bij de productie van fossiele brandstoffen is vele malen groter dan die van kerncentrales.
Ik praat hier als leek en weet dat je op het web en in de vakliteratuur net zoveel argumenten voor als tegen kernenergie kunt vinden. We zouden als mensheid veel zuiniger moeten zijn op alles wat we hebben, dat ben ik helemaal met je eens, maar ik denk eerlijk gezegd niet dat je de grootste winst dan meteen haalt door kernenergie te verbannen. Er zijn grotere vervuilers volgens mij.
Maar nogmaals: ik begeef me op glad ijs want ik ben absoluut geen expert op dit gebied.
Ik voel met je mee Edwin. Mijn protestverleden, hoewel bescheiden, omvatte ook kernenergie.
Ik ben daar wel anders over gaan denken in die zin, dat als ik zo nodig energie wil verbruiken, die energie wel ergens vandaan moet komen. Met opdrogende fossiele brandstoffen vroeger of later is er weinig alternatief eigenlijk. Een land vol met windmolens is voor mij geen aanlokkelijk alternatief.
Efficiënter omgaan met energie? Aan het groeiende aantal achterlijke grote auto’s in mijn woonplaats te zien, zit niemand daar echt mee.
Zolang er geen beter, werkend alternatief is hebben we geen keus ben ik bang.
De techniek schrijdt voort en kernenergie is veiliger geworden hoewel een menselijke of technische fout nooit uit te sluiten is. En de gevolgen zullen altijd rampzalig zijn.
Als ze jou hebben toegelaten om de tekeningen van de technische installaties te beheren, dan ligt volgens mij het grootste risico al achter ons.
Je werkt daar toch niet meer in de weekenden of zo? Beetje bijbeunen 😉
@schrijverdezes
Het afvalprobleem is en blijft een probleem, maar is in de loop der jaren een stuk minder geworden aangezien nog 5% afval overblijft na alle verrijkingen en hergebruik.
(bron: NRC van vrijdag 30 januari, pag. 13)
@ Duul: bedankt voor de aanvullingen. Ik ben er sindsdien nooit meer geweest. Ik ging er vrijwillig toen. Er was toen ook nog sprake van dat de centrale binnen een paar jaar zou sluiten. Dat is toen later weer verlengd.
De EPZ was wel een goede werkgever, die mij de kans bood adminstratieve ervaring op te doen.
Of ik er nu nog zou willen werken is een ander verhaal. Dan is een bibliotheek toch heel wat boeiender geloof ik 🙂
Die kerncentrale is maar een klein deel van “the big picture”.
Wat dacht je van de uraniumwinning ?
En wat te denken van het verarmd uranium dat overblijft ?
Ik weet er onvoldoende van, maar blijft dat afval niet duizenden tot miljoenen jaren radio-actief?
‘Achterlijke grote auto’s’, kunnen we die niet eerst eens verbieden voordat we de gloeilamp te lijf gaan?
Wat me het meest verontrust is dat wat 25 jaar geleden nog tot massaal protest leidde nu niemand meer iets lijkt uit te maken.
Mijn tijd zal het wel duren, maar er worden nog steeds kinderen geboren…
(Ik heb overigens geen auto, nooit gehad ook.)
Groet, schrvrdzs
p.s. Ik zou nooit meer op zondag reageren, ik weet het. Dit is een uitzondering.
@ Hans: er zitten inderdaad wel veel meer aspecten aan, daar moet ik je gelijk in geven.
Zag vanavond toevallig wel een stukje over windmolens voor de kust van Urk. Die willen ze daar niet. En de provincie vindt zonne-energie daar te duur. Toch ook wel illustratief.
@ Schrijver. De tijd van de grote protesten lijken inderdaad over te zijn. Maf eigenlijk, als je beseft dat iedereen zich zo makkelijk kan informeren…
Is dat nou juist niet het punt? We krijgen zoveel informatie, de wereld wordt zo klein. Dat maakt het makkelijker om je er niet verantwoordelijk voor te hoeven voelen denk ik. Toen ik in mijn jonge jaren :-)vrijwilligerswerk deed in een 3e-wereldwinkel wist zeker 80% van de mensen uit mijn omgeving niet waar ik het over had. Derde wereld??
Was jij wel bij de demonstratie voor behoud van het ziekenhuis op Walcheren gistermiddag?
En wat betreft horizonvervuiling … ik vind het prachtig om in de verte zo’n rij molens te zien.
@ Cis: dat is het misschien wel inderdaad …en dan moeten angst en woede misschien ook nog een rol spelen.
Bij die demonstratie was ik niet nee. Nog wel ooit bij die demonstratie tegen de atoomkelder in Middelburg, in ’83…maar dat was omdat we dan niet naar school hoefden. Kun je ook niet echt betrokkenheid noemen :-/
HALVERINGSTIJD
Uranium-235 productie kernbrandstof 704.000.000 jaar
Bron: //www.nirond.be/nederlands/6.3.6_verval_nl.html
Mijn conclusie: kernenergie is veel te linke soep. En dan te bedenken hoeveel radio-actief afval al in vaten beton op de zeebodem is gedumpt. De beste manier van opslag lijkt mij dan bovengronds, als bij de COVRA in Borssele, want telkens goed te monitoren en – in tegenstelling tot opslag diep ondergronds – er kunnen relatief eenvoudig aanpassingen worden gepleegd. De halveringstijd van bijna driekwart miljard jaar betekent volgens mij echter dat de wet van Murphy bij iedere centrale én opslagfaciliteit eens opgeld zal doen.
@Stefan: welbeschouwd is het inderdaad geen oplossing, maar een op de lange baan schuiven van een probleem. Maar laat men dan serieus inzetten op alternatieven. Dat gebeurt toch ook al heel erg lang niet. Maar een reden, vermoed ik: de macht en impact van de fossiele brandstoffenindustrie…