Doen wat je leuk vindt zonder je ziel te verkopen
27 oktober 2008
Er wordt wel eens lacherig gedaan over het verschijnsel Quarterlife Crisis (als tegenhanger van de algemeen erkende Midlife Crisis) maar als de geluiden die mij al jaren bereiken mij niet bedriegen bestaat het verschijnsel toch echt. Van oudsher komen in goede gesprekken levenskeuzes en geluk aan bod. Die thema’s bestaan vermoedelijk al sinds de mens op aarde is. Ik kan me echter niet onttrekken aan de indruk dat de definitie van geluk in de laatste 25 jaar sterk is veranderd. Veel meer dan vroeger wordt een goed gevoel geassocieerd met keuzevrijheid en ‘dingen doen die je leuk vindt’. Mijn ouders hoorde ik bijvoorbeeld niet zo vaak praten over ‘het nemen van een leuke baan’ die goed in balans is met de vrije tijd. Toen waren sommige dingen vanzelfsprekender, zo lijkt het.
Als dingen niet meer vanzelfsprekend zijn kunnen ze ook onzekerheid oproepen. Relaties sneuvelen vaak omdat mensen denken dat ze iets anders willen dan ze al bezitten. Een baan als zelfstandige is leuker -want vrijer- dan werken voor een baas. We streven naar welvaart maar we dromen van soberheid. We hebben inderdaad meer keuzes dan ooit tevoren.
Over dat ‘doen wat je leuk vindt’ versus genoeg verdienen om te kunnen doen wat je leuk vindt heb ik het al vaak gehad met mensen. Ik neem mezelf dan wel eens als voorbeeld omdat ik er lange tijd van overtuigd was dat ik dingen deed die ik leuk vond terwijl ik achteraf steeds tot de conclusie kwam dat er met een nieuwe job een verbetering was opgetreden. Zo denk ik op dit moment ook dat ik de leukste baan ooit heb.
Na de middelbare school kreeg ik nogal eens naar mijn hoofd geslingerd dat ik te weinig ambities had en te laag inzette, als het ging om het accepteren van werk. Achteraf beschouwd denk ik dat het (al dan niet onbewust) uitstellen van keuzemomenten daar ook een rol in heeft gespeeld. Een onvermijdelijk gevolg is dan dat keuzemomenten later alsnog ter tonele verschijnen. Ooit moet je jezelf neerleggen bij een beslissing en volledig gaan voor wat je wilt. Maar waar je kies je dan voor? Voor alles dat je hart doet opspringen maar wat minder geld in het laatje brengt, of voor dingen die genoeg middelen opleveren maar waar je niet echt achter staat?
De laatste maanden spreek ik vaak over dat laatste met mensen. Een veel gehoord adagium is dan “doe datgene dat je passie heeft, dan volgt het geld vanzelf”. Dat klonk altijd heel plausibel maar nu ik toevallig stuitte op het artikel How To Do What You Love Without Selling Your Soul, denk ik daar toch weer iets genuanceerder over. Aan het eind van zijn post concludeert Jonathan Mead:
If you can focus on providing massive value to other people and figure out an engaging way to communicate that value, everything else will take care of itself. You’ll still have to work hard, but you won’t have to worry about sacrificing your authenticity. And you won’t have to worry about selling your soul to do what you love.
Ook dat klinkt plausibel en doet me wederom denken aan Daniel Pink. Dat boek blijft maar opduiken in mijn beleving: je moet van je passie niet je werk maken, je moet je passie goed communiceren. Dat is toch heel wat anders.
Het is mooie stof tot nadenken en goed om even te laten bezinken. Dat ga ik dan ook doen. Maar weer eens. Mocht jij dat toevallig ook van plan zijn, kijk dan ook nog even naar de artikelen waar Mead naar verwijst:
- The Number One Dream Killer: Doing What Works
- Success Isn’t a Competition: Boosting Others Helps You in the Long Run
- Why The Job-ification of Your Passion Can be the Ticket to Hating Your Life
@
Tja, die crisis valt bij mij wel mee, maar natuurlijk denk ik ook wel vaak over dit soort dingen. Jeugdbibliotheekwerk is leuk, maar jaar in jaar uit kinderboekenweken organiseren is ook niet alles. Probleem is dat ik wel weet wat ik niet wil, maar niet wat ik wel wil. Van de uitkomsten van de loopbaanspiegel van de vakbond werd ik ook niet vrolijker.
Dat is ook een lastige inderdaad..
Wat zei die spiegel dan, of hou je dat liever voor jezelf?
Zoals je aangeeft speelt het “keuze-probleem” ook in (liefdes) relaties. Hoe meer er te kiezen valt, hoe minder we geneigd zijn een keuze te maken. Doordat we zoveel keuze hebben, stellen we ook steeds hogere eisen. Onze wensenlijst wordt steeds langer en minder haalbaar.
Documentairemaker Bram van Splunteren maakte hier een interessante aflevering van “Cafe De Liefde” over. Zie voor meer informatie:
//datingfacts.web-log.nl/datingfacts/2008/07/minder-partnerk.html
Je moet eigenlijk al een aardig beeld hebben van wat je wil en wat je kan en dat had ik dus nog niet.
De theorie van Hugh MacLeod is ook interessant: sex and cash.
Sommige dingen doe je gewoon voor het geld (in mijn geval blogs ontwerpen), andere dingen omdat je het geweldig vindt en het je passie is (het bloggen zelf).
Zie: //www.gapingvoid.com/Moveable_Type/archives/000932.html
Het is ook een soort van “later als ik groot ben” gevoel. Dat je maar blijft uitstellen en denkt dat het briljante idee of gevoel je wel een keer zal overvallen. En ondertussen ben ik al heel groot en weet ik het nog niet..
Ik hoop voor Ernst-Jan dat ie sex heeft omdat ie het geweldig vindt en niet voor het geld (of hij moet heel goddelijk zijn en er miljonair mee kunnen worden).
Je legt wel erg de nadruk op geluk/passie en geld. Dat je werk doet dat je leuk vindt, lijkt me bijna van een soort levensbelang. Ik moet er niet aan denken alleen maar voor die maandelijkse cheque vanalles voor iemand te moeten doen waar ik geen ‘bevrediging’ uit haal.
Maar om het nu gelijk om te draaien… zorgen dat je veel geld verdient door datgene te doen wat je leuk vindt. Als je een passie hebt en die toevallig ook nog kunt combineren met je werk en je daar ook nog iedere maand een beloning voor ontvangt, och, dan kun je toch met recht zeggen dat je momenten van geluk beleeft?
Of sta je misschien op het punt nieuwe keuzes te maken, Ed?
@ Eric: dank voor de tip, van Splunteren mag ik altijd graag zien.
@ Henk: helder!
@ Ernst-Jan: mooie combi. Betekent probloggen in jouw geval dan dat de blogbouw je inkomen is? Dat had ik je nog willen vragen in Amsterdam, omdat het me toch fascineert 🙂
@ Nat: wij kunnen het altijd nog schuiven op de teksten van Doe Maar. Kunnen we ook niks aan doen 🙂
@ Astrid: dan heb ik toch niet helemaal duidelijk opgeschreven want dat is nu juist waar ik nooit voor heb gekozen. Als de doekoe de drijfveer waren geweest was ik wel meteen gaan studeren en had ik alle jobjes gelaten voor wat ze waren…en zou ik denk ik ook niet in de bieb zijn beland 🙂
Wat ik in de laatste twee jaar wel merk is dat ik tikken op ZBD erg leuk vind en dat daar ook dingen uit voortkomen die soms een beloning met zich meebrengen. Die beloning houdt soms echter ook een concessie in, en die doe ik niet graag, als het gaat om mijn eigen stem. Aan de andere kant kun je je stem natuurlijk ook anders gebruiken, op andere platformen. Daar denk ik dan wel eens over na idd…
Ach zo, mijn geluk-of-geld conclusie kwam inderdaad meer voort uit de reacties op je stuk dan je stuk zelf. Sorry.
Dat je het tikken voor ZB leuk vindt, spat elke dag weer van je blog af. Waarvoor dank. Ik glijd ook langzaam maar zeker die kant uit. Dat kan nog lastig worden, zolang er niemand is die dat 25ste uur uitvindt!
Maar ja, zodra er beloningen tegenover staan, moeten er inderdaad wel eens consessies gedaan worden. Zo werkt dat, met ruilhandel. Als dat echt gaat wringen, kun je daar misschien uit opmaken dat voor jou de passie nog meer zit in het ‘eigen baas zijn’ dan in het bloggen zelf?
Geeft niks hoor, wel leuk dat het jou toch ook te pakken heeft gekregen. Dat het veel tijd kost kan ik beamen, maar toch meestal weer minder dan, pak ‘m beet, een avondje televisie.
Werkvrijheid is fijn inderdaad. Ik zou nog het liefst ‘s nachts werken wat dat betreft. Maar het heeft ook z’n nadelen natuurlijk. Een combi heeft dus ook wel weer wat 🙂
Fijn stukje! Handig ook, die link naar 25 jaar werken, die heb ik blijkbaar gemist in de vakantieperiode.
Ik heb zelf in mei 2007 een cursus Loopbaanoriëntatie gedaan en daaruit kwam naar voren dat ik op dit moment best op mijn plek zit bij Fontys. Dat kan dus ook een uitkomst zijn. Voor een beetje meer geld zou ik overigens nooit verkassen. Ik ga liever met plezier naar het werk.
@ Daan: dat is inderdaad een goed gegeven; je hebt dan ergens toch de juiste afslag gekozen…
Nou vraag ik me toch opeens af aan welke studie je dan gedacht zou hebben als je rijk had willen worden… (Tandheelkunde?)
Overigens: dat er niet meer mensen met een academische opleiding ‘gewoon’ in de bibliotheek werken is jammer, vind ik.
Een academische opleiding levert meestal wel aardig op. Zal ook iets te maken hebben met concurrerende salarissen elders?
Mijn eerste vraag was pure nieuwsgierigheid naar welke studie je dan zou hebben aangetrokken… Terecht dat je op een dergelijke indiscretie niet ingaat 😉
T.a.v. het tweede heb je ongetwijfeld gelijk (ook het onderwijs kampt er mee), maar áls je toevallig academisch opgeleid bent en toch op een ‘eenvoudige’ functie in de bibliotheek solliciteert (zulke mensen bestaan), ben je daar niet welkom want ‘te hoog opgeleid’. En dat vind ik jammer.
@Ed: Ik heb geen televisie. Scheelt zeeën van tijd en energie en afleiding!
@ schrijver: als het allemaal niet had uitgemaakt was het denk ik wel geschiedenis of filosofie geworden, die twee leken me altijd het interessants. Maar daar wordt je niet perse rijk van 🙂
Dat laatste zie je idd niet vaak.Wij hebben best wel wat academici in huis trouwens, maar dat heeft natuurlijk alles te maken met de wetenschappelijke functie…
@ Astrid: goede move. Je mist er weinig tot niets aan!
@ schrijversdezes: dat is niet helemaal waar. Ten minste, het hangt van de bibliotheek af. Bij de KB, waar ik werk, zitten er heel wat academici achter de balie’s. Ik was er ooit een van. 🙂 Maar goed, ik heb dan ook geschiedenis gestudeerd en zoals Edwin al fijntjes opmerkte heb je dan sowieso weinig kans om rijk te worden. ;).