25 jaar werken

11 augustus 2008

The best way to appreciate your job is to imagine yourself without one

Mooie woorden van oom Oscar.

Ik bedacht vorige week dat ik 25 jaar geleden mijn eerste vakantiebaantje nam: folders en kranten bezorgen, als hulpje van de wijkrotzak die zelf eigenlijk te lui was om het werk uit te voeren. Voor die tijd hielp ik wel eens een weekje op de ‘vergaarafdeling‘ van de drukkerij waar mijn vader werkte, maar dat telde niet echt. Daar kreeg ik alleen een beetje extra zakgeld voor. Het bezorgen van die folders was de eerste job waar ik structureel geld voor kreeg, al was het niet veel.

Toen ik 13 was ging ik werken op een bloemen- en plantenkwekerij. Op zaterdagen en in vakanties. Ook dat betaalde niet best maar het was er altijd wel gezellig, vooral omdat er veel jongeren werkten. Tulpenbollen planten, tulpen trekken, anjers planten, koppen en snijden, fresia’s rooien, kalk spuiten, de grond stomen, coniferen steken en bloemen ‘bossen’. Het jargon is nooit uit mijn hoofd verdwenen. Toen ik er wat langer werkte mocht ik ook vaak mee met de bedrijfshovenier. We legden tuinen aan en verzorgden de ‘collectie’ vaste planten. Rond de kerst waren we druk met de verkoop en distributie van kerstbomen.

Ergens in die periode werkte ik ook nog twee weken als hulpje op de kermis. Hele dagen ‘zwieren, zwaaien, tempo draaien’. Geweldig stoer en leuk natuurlijk. Todat alles moest worden afgebroken. Toen wist ik opeens dat zwaar fysiek werk nooit mijn ambitie zou worden. Die nacht was, zonder overdrijven, een hel.

Toen ik 16 was werd ik afwashulp bij een hotel in de straat. Een hondenbaan. De chefkok had fascistische trekjes en liet me altijd ploeteren op dagen dat het restaurant afgeladen was vanwege een bruiloft of receptie. Ik mocht niet roken, hij wel. Hij ruimde nooit zijn rotzooi op. Na drie maanden kon ik zijn bloed wel drinken en ik besloot wat anders te gaan doen en werd vervolgens afwashulp in twee pannenkoekententen, in de restaurants van een recreatiepark en in een strandpaviljoen.
In dat paviljoen was ik, een zomer lang, ook frietbakker. Heerlijk werk. Een beetje naar de dames loeren, een frikandelletje eten en elke avond met de discobus naar disco om het verdiende geld weer op te maken. Al dat gefeest leidde ertoe dat ik na de zomer kon vertrekken thuis. Juist aan de vooravond van mijn eindexamenjaar. Dat jaar werd een Feestjaar met een hele grote F, wat het behalen van mijn vwo-diploma overigens niet in de weg stond.

Vanaf het moment dat ik op mezelf ging wonen begon het werken pas echt. Ik had immers veel meer geld nodig om alles te kunnen bekostigen. Aanvankelijk ging het om tijdelijke klusjes, zoals het opbouwen en afbreken van een circus en een periode als vakkenvuller bij een grote supermarkt, maar dat voorjaar belandde ik in de verhuiswereld, waar ik totaal twee jaar zou werken. Het werk van een verhuizer is zwaar maar bijzonder afwisselend. Iedere dag een nieuw avontuur als het ware.

Tussentijds vervulde ik mijn dienstplicht en was ik gedurende twee maanden KVV’er, in opleiding voor de MIVD: een vaste aanstelling waar ik na de eerste opleiding toch maar vanaf zag.

Tijdens mijn studie Frans in Amsterdam werkte ik bij een dochterbedrijf van TNT, dat toen nog gewoon PTT heette. Het was mijn taak om postzakken voor India, Japan en China op inhoud te controleren en daar de statistieken van bij te houden. Elke dag biefstuk. Daar ben je als student zeer mee in je nopjes.

Ik brak mijn studie af (om veel verschillende redenen) en keerde terug naar Middelburg. Na nog een half jaartje als verhuizer te hebben gewerkt vertrok ik met mijn toenmalige vriendin naar Tenerife, waar we in de dubieuze wereld van Timesharing belandden. Uit die wereld vluchtten we al na twee weken, waarna we terecht kwamen op een camping nabij het Franse Perpignan. Daar zouden we de rest van het seizoen blijven werken. Mijn vriendin als receptioniste, ik als algemene hulp (toezicht houden op het zwembad, een beetje tolken of gasten op de scooter begeleiden naar hun mobihomes). Een heerlijke zomer, dat lijkt me helder.

Eenmaal terug in Nederland ging ik werken voor uitzendbureau’s. Het echte jobhoppen kon gaan beginnen. Ik werkte bijna twee jaar als toezichthouder in de gemeentelijke parkeergarages, anderhalf jaar als reproductie- en archiefmedewerker bij de EPZ (kerncentrale Borssele), maakte een half jaar lang kachelpijpen voor de samenleving en werkte bij meerdere bedrijven als magazijnhulp, expeditiemedewerker en heftruckchauffeur. Magazijnwerk vond ik heerlijk. Ik leerde er werken met computers en leerde veel over technische onderdelen en apparatuur. Logistiek is een mooi vak. De periode in het centraal magazijn van Delta NV was nog wel het mooist, daar mocht ik rijden op kolossale reachtrucks. Uber!

Daarna werkte ik een paar jaar -in drie verschillende café’s- als barman (zelfs nog een blauwe maandag in een coffeeshop) en ging ik in opleiding voor Oracle-developer bij een dubieus ICT-bedrijf dat de eerste maanden geen salaris uitkeerde en vervolgens quasi op de fles ging. Een ‘aparte’ periode was dat.

Tenslotte werkte ik nog een jaar in een videotheek, tegen een minimum-salaris maar voor een gezellige en afwisselende klantenkring.

In 2000 kreeg ik een vaste aanstelling in de Zeeuwse Bibliotheek. Daar werk ik nu dus alweer acht jaar, langer dan ik ooit voor een andere werkgever heb gewerkt. Dat zegt genoeg, lijkt me.

Als ik er zo op terugkijk zijn er eigenlijk geen banen of jobs waar ik achteraf spijt van heb. Ik heb overal wel iets geleerd. Het was in ieder geval erg afwisselend allemaal.

En als ik dan weer eens grap dat er iets fundamenteels mis is met ‘het concept’ werken, bedoel ik natuurlijk alleen dat ik het liever niet zou doen. Inmiddels weet ik echter wel dat je werk pas gaat waarderen als je het niet meer hebt. Oom Oscar heeft gelijk.

@