Dat goeie ouwe boek
17 juli 2008
Ik ben dol op boeken, vooral op oude. Als ik nadenk over de toekomst van bibliotheken spelen boeken daar nog steeds een belangrijke rol in. Mensen vergeten dat wel eens. Als internetadept en multimedia-evangelist moet je daar ook niet verbaasd over zijn. C’est le ton qui fait la musique.
Ik schrijf vooral veel over digitale tools en trends omdat ik geloof dat kennis en begrip van die twee essentieel zijn om als bibliotheek relevant te blijven in een tijdperk waarin de aard van zowel informatiegedrag als informatiebemiddeling erg snel veranderd is.
Maar is dat gedrag ook echt veranderd? Je kunt het je afvragen. Dat is dan ook precies wat Robert Darnton een maand geleden deed in de New York Review of Books. In het uitstekende artikel The Library in the New Age breek Darnton een lans voor zowel Google Books als voor het goeie ouwe, gedrukte boek. Hij legt daarbij uit dat de manier waarop mensen door de eeuwen heen met informatie omgaan nauwelijks is veranderd. Hij illustreert dat met een krachtig voorbeeld over de invloed van bloggers op de journalistiek en een verhaal dat duidelijk maakt dat informatie nooit stabiel is geweest, ook niet toen de journalistiek de dienst nog uitmaakte. Hij besluit dat relaas met:
Information has never been stable. That may be a truism, but it bears pondering. It could serve as a corrective to the belief that the speedup in technological change has catapulted us into a new age, in which information has spun completely out of control. I would argue that the new information technology should force us to rethink the notion of information itself.
It should not be understood as if it took the form of hard facts or nuggets of reality ready to be quarried out of newspapers, archives, and libraries, but rather as messages that are constantly being reshaped in the process of transmission. Instead of firmly fixed documents, we must deal with multiple, mutable texts. By studying them skeptically on our computer screens, we can learn how to read our daily newspaper more effectively—and even how to appreciate old books.
En dan start de ode aan het boek, waarin hij terloops wijst op zowel de potentie als de beperkingen van Google Books. Het is een artikel naar mijn hart, dat in alles openhartigheid ademt. Een aanrader!
Een tweede artikel pleit niet eens zozeer voor het goeie ouwe boek maar verwerpt daarentegen het blindelings inzetten op beeldcultuur door bibliotheken. In Intellectual Freedom advocacy in a Huxleyan world pleit Rory Litwin (Library Juice) voor een heroverweging van een aantal op beeldcultuur gebaseerde initiatieven van de Amerikaanse Bibliotheekvereniging ALA:
Aside from that, in a general way, I think that some of the trends that we are seeing in libraries that are based on “feel good” measures may end up short-circuiting and impoverishing independent thought in a narcotic way, rather than supporting democracy as they are advertised as doing.
Ik geloof nog steeds dat je veel mensen pas weer kunt verleiden tot bibliotheekbezoek als de activiteiten, collecties, websites en gebouwen aansluiten bij de beleefwereld zoals die nu is. Daar horen in mijn optiek zeker ook games en videobeelden bij. Toch heeft Litwin hier een heel goed punt. Een deel van de beeldcultuur sust de bevolking in slaap en bibliotheken doen er geen goed aan daarmee aan de slag te gaan.
Maar subjectiviteit slaat meteen toe. Ik zal van videogames niet snel zeggen dat ze de mens in slaap sussen en van televisie wel. Ik ben daar niet helemaal zuiver in.
Misschien is het wel het aanhalen van Huxley dat me aan het denken zet. Ik heb Huxley erg hoog zitten. En ongetwijfeld zou de beeldcultuur van nu, die hij in de jaren dertig van de vorige eeuw al voorzag en veroordeelde, hem een gruwel zijn, zeker in bibliotheekcontext.
Dat neemt niet weg dat de aandacht van de bevolking zeer versnipperd is en dat die vraagt om activiteiten die we vroeger niet nodig hadden.
Moet dat ten koste gaan van boeken? Ik denk het niet. Ik sluit me aan bij Darnton.
@