Afvinkcultuur
23 mei 2016Afvinkcultuur. Ik hoor mezelf dat woord de laatste 2, 3 jaar aan de lopende band gebruiken, als ik met mensen zit te babbelen over projecten of zelfs complete organisaties die bepaalde doelstellingen of ambities niet halen. “Maar natuurlijk is dat project nooit van de grond gekomen, er heerst daar een afvinkcultuur.” Waarmee ik dan doel op managers en medewerkers die dingen alleen doen om ze aan het eind van een traject of een jaar af te kunnen vinken in een jaarverslag of evaluatierapport.
Die afvinkcultuur is werkelijk overal. Ik kreeg dat eerlijk gezegd pas een jaar of tien geleden in de gaten, op de eigen werkvloer. Als ik dan bijvoorbeeld constateerde dat een groep collega’s nog wel wat bijscholing kon gebruiken om de digitale vaardigheden bij te spijkeren, werd dat meteen opgepikt door leidinggevenden. Iedereen op cursus! Pas later bleek dan dat aan die bijscholing geen vervolg werd gekoppeld. Bijgeschoolde medewerkers hoefden de opgedane kennis niet in de praktijk te brengen. Maar in het jaarverslag stond dan wel mooi dat er flink in was geïnvesteerd. De organisatie had er alles aan gedaan! Kijk maar eens naar al die cijfertjes, subsidieverstrekker! Afvinken maar!
Sindsdien zag ik het meer en meer, ook in grotere projecten waar zeer veel geld in omging. Waar iedereen hoopte dat het ideaal, het hogere doel, centraal zou staan, bleek het allemaal te draaien om de ‘targets’ die snelle jongens en meisjes voor zichzelf hadden gesteld. Projecten waren geslaagd als zij hun doelen hadden behaald. Ik denk écht dat die manier van denken en doen ontzettend veel invloed heeft gehad op al die faalprojecten. Ook op kleinere schaal zie je het continu terug. Neem alleen al die kleine ondernemers die wel ‘iets willen’ met sociale media of marketing, maar er tegelijkertijd niet echt in willen investeren. Als er geld voor wordt vrijgemaakt is het vooral om het af te kunnen vinken. En zo gaat het dus ook vaak in de politiek, op de werkvloer en tijdens vakanties. Afvinken die hap. We zijn er geweest of hebben er iets aan gedaan. Dan is het goed toch? Been there, done that.
Ik dacht nog even dat het woord afvinkcultuur uit mijn eigen koker kwam, maar dat is beslist niet waar. Let me Google that for you. Het woord is een neologisme, lees ik nu: “Een cultuur waarin voornamelijk gekeken wordt naar en getoetst wordt op concreet meetbare zaken als aantallen en waarin abstractere zaken als kwaliteit en creativiteit geen of een kleinere rol spelen.” De oorsprong van het woord is nog te herleiden tot het vinkje als in V-vormig tekentje, maar wat dan precies de vinklink is blijft een beetje vaag. Die vraag kan ik nog niet meteen afvinken, helaas.
@
Het woord slaat volgens mij ook op ons onderwijs waarbij je middels tentamens, examens en proefwerkjes beoordeeld wordt. Het is kennis waar je later vaak weinig mee doet. Daarom geloof ik meer in kennis toepassen in projecten of papers. Dat je vakanties noemt, vind ik ook een mooie. Vaak lezen we in de reisgids al wat we gezien moeten hebben en tja, daar moet je dan wel even langsgaan. Misschien moeten we minder afvinken op ons afvinklijstje zetten. 🙂
Mee eens Michael!
Het teken is mogelijk een afkorting van het Latijnse vidit,[1] dat “(hij heeft het) gezien” betekent, of afgeleid van de gewoonte om met het Franse vu af te tekenen,[2] dat eveneens “gezien” aanduidt. Hoe dan ook, door een v’tje bij een tekst te zetten, geeft de lezer aan dat deze die heeft gelezen. Het kan worden gezien als een eenvoudige handtekening of paraaf. Dit proces heet afvinken.
Het vinkje zelf is genoemd naar de vink, omdat het op een (kinder)tekening van een vliegend vogeltje lijkt en tegelijk de letter v de beginletter van het woord vink is.[2]
//nl.wikipedia.org/wiki/Vinkje_(symbool)
kan het ook weer van je to-do lijst af. 🙂
Dank je, opgelost inderdaad 🙂
Herkenbaar Edwin, en toch wil ik een klein lansje breken voor ‘die managers’. Ook in mijn cluppie investeren we veel in scholing. Ik hoop altijd dat medewerkers dan zelf ook bedenken wat ze met die opgedane kennis gaan en kunnen doen. Er wordt op verschillende plekken, verschillende blogs/fora gemopperd op of de medewerkers die maat niet in beweging willen komen, of op de managers die alleen maar sturen op aantallen en niet op de daadwerkelijke resultaten, nl. wat gaan mensen er mee doen. Naar elkaar wijzen helpt niet 😉 Wat we in Kennemerwaard stapsgewijs geleerd hebben, met vallen en opstaan, is dat sommige medewerkers na een scholing zelf aan de gang gaan. Ideeën ontwikkelen over hoe ze nieuwe/andere dingen gaan ten behoeve van een bepaalde doelgroep (excuses voor de managementtaal 😉 En we zien ook medewerkers die je wat meer moet ‘sturen’, aanspreken op het geleerde, een opdracht geven om iets te ontwikkelen of iets uit te voeren. Uitleggen waarom ze iets anders moeten gaan doen, en hoe dat past in de plannen van de organisatie. Bij sommige medewerkers gaat het bijna vanzelf, hebben ze geen duwtje in de rug nodig, bij anderen moet je ze bijna ‘over de rand’ duwen om hen met nieuw geleerde zaken aan de slag te laten gaan. Dat verschil in medewerkers zal er naar mijn idee altijd blijven, omdat je nooit alleen maar super pro-actieve medewerkers en/of leidinggevenden hebt. En als je dat uiteindelijk met vallen en opstaan, in de praktijk leert dan valt er niks meer af te vinken 😉 Dan ben je voortdurend bezig met verandering en slaan je mensen hun vleugels uit.
Hoi Erna, daar heb je natuurlijk ook gelijk in en het is goed om te lezen dat er ook plekken zijn waar er wel degelijk veel aandacht wordt besteedt aan deze aspecten van projecten en beleid. Ben het helemaal met je eens dat er uit de medewerkers zelf ook iets moet komen, al dan niet met een beetje hulp. Toch is juist over dat onderwerp ook nog heel te schrijven (zonder meteen met vingertjes te willen wijzen): een ander groot probleem binnen projecten en het beleid is het feit dat er bij veel organisatie te veel vrijblijvendheid is. Er staan te vaak helemaal geen sancties op plichtsverzuim, te weinig productie, enz. Ook dat zal lang niet overal zo zijn, maar ik heb er zelf talloze voorbeelden van gezien. Ik zou er wel tien postjes aan kunnen wijden.
Kennemerwaard werd overigens wel specifiek genoemd als Twitter, als een organisatie die goed bezig is op dit gebied. Die kun je dan toch weer mooi in je zak steken 🙂