Raad voor Cultuur adviseert Plasterk over eindrapportage bibliotheekvernieuwing

20 mei 2008

Zoals ik hier al eerder meldde heb ik het SCP-rapport De Openbare Bibliotheek 10 jaar van nu met veel belangstelling gelezen.Dat geldt ook voor Minister Plasterk. Hij heeft de Raad voor Cultuur gevraagd een advies uit te brengen over de eindrapportage bibliotheekvernieuwing van de stuurgroep Bibliotheken. Een citaat uit zijn adviesvraag:

Zeer onlangs is de eerste fase van de bibliotheekvernieuwing 2002-2007 formeel beëindigd tijdens een grootschalige slotmanifestatie in de openbare bibliotheek van Amsterdam. Bij die gelegenheid ontving ik een eindrapportage van de Stuurgroep Bibliotheken. Een omvangrijk SCP-rapport over De openbare bibliotheek tien jaar van nu maakt deel uit van deze rapportage. Met name op basis van deze stukken leg ik uw raad een adviesaanvraag voor over het vervolg van de bibliotheekvernieuwing in de komende jaren. Uw advies vormt een belangrijke bouwsteen voor de aanstaande politieke besluitvorming.

Het advies van de Raad voor Cultuur is gebaseerd op een aantal vragen die Plasterk stelt, die allemaal zijn terug te vinden in de bijlage van het advies (PDF). Een van die vragen luidt:

Wat is de opvatting van de raad over de functies van het bibliotheekwerk en naar welke functies moet in de komende jaren de meeste aandacht (beleid & middelen) uitgaan? Is de raad met mij van mening dat de verdere ontwikkeling van de digitale dienstverlening hoge prioriteit verdient? Ook vraag ik de raad te reflecteren op de criteria die bij de digitale dienstverlening gehanteerd zouden moeten worden.

De vragen die de minister stelt zijn essentieel voor de toekomst van de sector. Als je er tenminste vanuit mag gaan dat hij zijn beleid voor een groot deel zal baseren op de rapportage en dit advies. In dat licht bezien is het voor iedereen die bibliotheken een warm hart toedraagt zeer de moeite waard om het 27 pagina’s tellende rapport even te lezen.

Het advies beperkt zich wel tot de grote lijnen. Dat is voor sommige mensen misschien iets te ver van het bed. Toen ik het advies gisteren las kreeg ik zelf dat gevoel ook, bij bepaalde onderdelen. Ik vond echter ook voldoende punten waar ook ik goed mee uit de voeten kan. Een passage op pagina 14 bijvoorbeeld:

Voor alle functies die de bibliotheek vervult, geldt dat deze nadrukkelijk – in beleid
en in uitvoering – gerelateerd moeten worden aan de diversiteit en convergentie die
zich zowel bij (media)dragers en communicatiemiddelen als in het gebruik daarvan
voordoen. Het boek is slechts één drager van ideeën en lezen is slechts één van de
vele manieren om gedachtegoed en kennis uit te wisselen en op te nemen. Deze
benadering, waarbij de hegemonie van de drager wordt losgelaten, vraagt bij uitstek
een vraaggestuurde aanpak. Een aanbodgerichte benadering, gekenmerkt door
eenrichtingsverkeer, wringt met het huidige gedrag en de behoeften van burgers, die
actiever willen deelnemen aan betekenisgeving van informatie en deels zelf
producenten zijn geworden. Duidelijk is dat een vraaggestuurde aanpak een meer
flexibele publieksbenadering inhoudt, gericht op het actief faciliteren van expressie
en uitwisseling, en op het leggen van verbindingen tussen mensen, ideeën en
bronnen. Dit vergt van bibliotheken een andere inzet van middelen, een verandering
in mentaliteit en investering in deskundigheid, onder andere op het gebied van ICT.

Een flexibele publieksbenadering, gericht op het actief faciliteren van expressie en uitwisseling, en op het leggen van verbindingen tussen mensen, ideeën en bronnen.

Iets zegt me dat het juist dat aspect van mijn werk is waar ik steeds meer op focus. Je zult mij dan ook zeker niet horen mopperen als de minister dat aspect alle ruimte geeft en juist daarin investeert binnen de sector. Pas dan kun je echt gaan etaleren, worden we echt zichtbaar en krijgt de vernieuwing ook gestalte voor het publiek. Maar dat is mijn onbescheiden mening.

@