Open brief aan de VOB: de vrijheid van het internet ligt onder vuur

18 januari 2012

Leeuwarden, 18 januari 2012
Aan de Vereniging van Openbare Bibliotheken
t.a.v. de directeur

Geachte heer De Vries,

De vrijheid van het internet ligt onder vuur. Onder druk van een goed georganiseerde entertainmentlobby worden wereldwijd politici aangezet tot het doorvoeren van wetsvoorstellen die enkel de belangen van uitgevers, platen- en filmmaatschappijen behartigen, maar fors inbreuk dreigen te maken op netneutraliteit (een vrij internet voor iedereen). Het is daarbij de bedoeling dat Internet Service Providers de rol van handhaver vervullen en zonder tussenkomst van een rechter websites blokkeren. Daarnaast wordt ook via gerechtelijke weg getracht websites die inbreuk maken op het auteursrecht offline te halen, of op een andere manier onbereikbaar te maken voor internetgebruikers. In Nederland bewandelt Stichting Brein, vaak met succes, deze laatste weg.

En langzamerhand komt regelgeving die het voorgaande tot doel heeft erg dichtbij: zo voltooit de Anti-Counterfeiting Trade Agreement (ACTA) geleidelijk zijn ambtelijke en bestuurlijke weg in Europa. Dit kan resulteren in regelgeving die ook de vrijheid van Nederlandse internetgebruikers schade toebrengt. In de Verenigde Staten belopen de Stop Online Piracy Act (SOPA) en de Protect IP Act (PIPA) een vergelijkbare weg door het Congres en Huis van Afgevaardigden, maar kan ook voor ons consequenties hebben, omdat fundamentele wijzigingen aan de werking van het web onderdeel van de voorstellen uitmaken. En last but not least speelt in ons eigen land de Kamerdiscussie inzake het downloadverbod en de recente gerechtelijke blokkade van The Pirate Bay. Wat betreft het downloadverbod heeft de staatssecretaris, ondanks het ontbreken van een Kamermeerderheid, al aangegeven het verbod wel te willen doorvoeren.

Amerikaanse bibliotheekcollega’s hebben bij monde van de Library Copyright Alliance stelling genomen tegen in het bijzonder de wetsvoorstellen SOPA en PIPA. Het inperken van het begrip fair use en het tegelijkertijd aanhalen van de teugels wat betreft juridische aansprakelijkheid kan ertoe leiden dat bibliotheken of hun gebruikers in de ogen van auteursrechthebbenden een strafbaar feit plegen. Dit kan betrekking hebben op het gebruiken van content, maar ook de inzet van vrije software. Om zich uit te spreken tegen de voorstellen gaan onder andere Wikipedia (Engelstalige lemma’s) en het Internet Archive (‘s werelds grootste online bibliotheek) vandaag letterlijk en figuurlijk op zwart. Laatstgenoemde, in China al op een zwarte lijst van websites geplaatst, vreest dat er ook zo’n censuurlijst (blacklist) in de Verenigde Staten opgesteld gaat worden.

De vrijheid van het internet ligt zogezegd onder vuur. Aan een belangrijk begrip als netneutraliteit wordt getornd door een industrie die slechts eigen financiële belangen belangrijk vindt. Wij vinden dan ook dat Nederlandse bibliotheken, als verspreiders van het vrije woord- en informatie, in deze discussie hun stem zouden moeten laten horen. Wanneer wij onze rol inzake mediawijsheid als kernopdracht naar buiten brengen en stevig inzetten op de digitale bibliotheek lijkt dit ons een vanzelfsprekendheid. Is dit ook het standpunt van de Vereniging van Openbare Bibliotheken en kunnen wij verwachten dat zij dit kenbaar maakt richting de beleidsbepalers, maar ook richting alle anderen die op de één of andere manier betrokken zijn bij het bibliotheekwerk?

Wij hopen op uw reactie.

Hoogachtend,

Jeroen de Boer
Edwin Mijnsbergen

@

Geschreven door Jeroen de Boer, ondertekend door ons beiden.