Minder raadplegingen content Bibliotheek.nl
21 december 2010
Sinds kan de Bibliotheekmonitor van het Sectorinstituut online worden geraadpleegd. Je kunt daar ook zien hoe vaak de digitale content van Bibliotheek werd geraadpleegd. Het viel mij op dat vrijwel alle content, met uitzondering van de publiekswijzer, een scherpe daling in het aantal raadplegingen laat zien, over 2009. Ergens staat dat daar geen duidelijke oorzaak voor is gevonden. Dat maakt me alleen nog maar nieuwsgieriger:
- hangt het samen met teruglopend bibliotheekbezoek?
- met overvloed en onbehagen?
- met het einde van het web van bestemmingen?
Ik durf het ook niet te zeggen maar vind dit wel heel belangrijk. Ik weet dat er online bibliotheekbronnen zijn die intensief geraadpleegd worden, maar databases achter een slotje, of die alleen in bibliotheken zijn te raadplegen? Die zijn doorgaans voorbehouden aan een select groepje liefhebbers. Daar loopt het grote publiek niet warm voor, waarschijnlijk omdat het raadplegen te omslachtig is en er te veel online alternatieven zijn.
Wat dat betreft is het illustratief dat een campagne rondom de digitale content van de Koninklijke Bibliotheek nog niet de vruchten heeft afgeworpen waarop de Zeeuwse Bibliotheken hoopten. De eerste 1000 aanmeldingen krijgen gratis toegang tot de bestanden, maar het lijkt erop dat mensen of niet beseffen dat ze daarmee ook toegang krijgen tot vrijwel alle krantenarchieven van de afgelopen 15 jaar of er gewoon geen belangstelling voor hebben. Tot twee weken terug waren er nog geen 500 aanmeldingen, ondanks twee grote advertenties in de krant.
Het kan ook zijn dat de inhoud ‘te wetenschappelijk’ is. Toen ik een paar jaar terug de raadpleegcijfers van de wetenschappelijke digitale collectie bekeek, schrok ik ook nogal.
De vraag is wat je met deze kennis moet doen. De collecties anders aanbieden? Kiezen voor moderne promotie? De abonnementen op de bestanden opzeggen (ze zijn prijzig)? Of het nog een paar jaar aanzien om te zien of de trend zich doorzet (er kunnen vele oorzaken zijn voor de terugval, immers)?
Het antwoord heb ik niet, maar dat dit een aandachtspunt is staat wel vast.
@
Veelzeggende cijfers inderdaad. Het is denk ik vooral een combinatie van factoren. Veel mensen zijn zich er allereerst niet van bewust dat de bibliotheek toegang biedt tot dergelijke content (jullie lenen toch alleen boeken is een frase die ik vaak hoor). Daarnaast – laten we wel zijn – is er vaak online een schat aan alternatieven vrij toegankelijk. Ik vraag me of hoeveel mensen er tegenwoordig aan de bibliotheek denken wanneer ze informatie zoeken. Voor hen is Google de nieuwe bibliotheek geworden.(met hun Books-project laten ze bibliotheken momenteel op e-bookgebied behoorlijk in het stof bijten)
Ik denk dat er al jaren veel te optimistische statistische prognoses worden rondgeslingerd. Het aantal potentieel geïnteresseerden in geschiedenis is 5,6 miljoen mensen. Ja duh. Maar gaan ze er ook wat aan doen?
Is het niet gewoon zo dat voor bepaalde instellingen een getal van 100 bezoekers per jaar het absolute maximum is? Kunnen we daar tevreden mee zijn? Of gaan we mee in de eindeloze groeimodellen. Ik zou dat laatste zeker niet doen.
Wat me daarbij ok altijd weer tegenstaat zijn de kosten die gemoeid zijn met adverteren of mensen verleiden om toch te komen. Daar steken we naar mijn gevoel veel te veel energie in. Dat i sleuk als dat ook wat oplevert (b.v. in een community die data beter gaat ontsluiten, dat is zinvol) maar niet in iets meer bezoekers die inprincipe niets opleveren.
Ik weet dat ik hier alleen in sta en dat het bereiken van nog meer publiek met allerlei spannende apps een soort van verworven goed is, maar mij boeit het niet zo.
Kwaliteit leveren voor een kleine doelgroep is net zo nuttig. In dat licht bezien zijn 500 gebruikers, veel gebruikers. En er 50 bijkrijgen kost je enorm veel inspanning die je m.i. beter kunt inzetten om die 500 nog meer tevreden te laten zijn.
Er is gewoon niet meer interesse. Laten we dat nou eens accepteren.
Mooi streven voor 2011!
@Stefan en @Luud: zijn allemaal wel waarheden. Het is toch een beetje niche allemaal. Je staat er wat dat betreft ook nog van te kijken hoe weinig mensen weten dat je met google nog veel meer kunt doen dan alleen de gewone zoekmachine gebruiken…laat staan dat ze weten dat je ook in databases kunt graven.
Aan de andere kant kun je wel veel enthousiasmeren als je onderwerpen raakt die de mensen ook raken. Dat zie ik nu al een beetje met dat hobbyprojecten rondom Middelburgse kroegen. Dan worden de bronnen ook relevant opeens. Als je het dan in de praktijk laat zien komt er toch iets meer los.
Dat was ook het idee van de digitale etalages. Community ontstaan rondom interesse, verdieping, zoekleiding enz, binnen behapbare contexten…en op een manier die positief uitvalt binnen de zoekresultaten van Google. Niche wint het dan meestal van een groot en ruim aanbod.
Bij het project de betabibliotheek zag ik wel dat de ouwe PR niet veel meer doet. Ik wilde graag het geld besteden een content en meer communityacitiviteiten maar traditionele PR zat er nu eenmaal in. Een paar levensgrote advertenties in NRC en Quest leverde hooguit 20 extra clicks op. Dat is dus echt zonde.
Dat accepteren doe ik dus maar beperkt. Het is maar hoe je het verhaal brengt, hoe je het verpakt en hoezeer het raakt aan de verhalen die mensen zelf hebben.
Denk ik dan toch.
@Edwin
Het project met dronken middelburgers hangt aan jouw persoon, aan jouw netwerk. Dat is iets heel anders dan een instelling. Volgens mij maakt dat beslissend veel verschil.
Als je een project kunt identificeren met een persoon dan werkt dat beter. Dat zijn in ieder geval onze ervaringen tot nu toe.
Advertenties in kranten is echt verspilde energie. Misschien via online netwerken, maar ik denk echt dat de interesse gewoon erg beperkt is. En dat is niet erg!
@Luud: daar zeg je wel iets dat tot nadenken stemt, maar dan juist is dat voor mij een bevestiging dat je individuele medewerkers als organisatie heel losjes een ding moet laten doen. Een organisatie als geheel is inderdaad wat abstracter, maar als mensen zelf de basis leggen kun je daar later als organisatie wel weer veel in faciliteren. Het gaat er uiteindelijk om dat je dit soort dingen kunt doen zonder te veel overleg en wat dies meer zij, maar gewoon enthousiast, vanuit het maakt niet uit waar, met hulp van wie dan ook.
Daarmee kom je dan ook uit bij de discussie hoe je je als organisatie het beste kunt profileren op het web. Je hebt de formelere lijnen (bijv. klantenservice) maar ook de mensen met bepaalde expertise, die in zekere zin autonoom opereren. Lijkt mij niets mis mee.
Interessant onderwerp dit hoe dan ook. Ga ik nog eens een beetje over doormijmeren. Thanks.
Kijk daar spreek je een waarheid als een spreekwoordelijke koe. Ik ben er eveneens van overtuigd dat het er in het sociale web niet zozeer om gaat hoe de formele organisatielijnen lopen, maar dat juist de inspanningen van de individuele medewerkers voor meerwaarde zorgen. Organisaties zouden dan ook wat mij betreft veel meer moeten inzetten op het faciliteren van de inspanningen van hun individuele medewerkers. In beleidsplannen worden medewerkers steevast als ambassadeurs van de organisatie gezien, maar wanneer men deze functie online invult dan worden er vaak beperkingen en/of regels verzonnen waarmee je het enthousiasme van deze medewerkers behoorlijk teniet doet en als bedrijf kansen laat liggen. Van controle naar faciliteren zou wat mij betreft dan ook het devies moeten zijn.
Helemaal mee eens Stefan!