Over de Nationale Bibliotheekcatalogus en complexe structuren

19 november 2010

Vanochtend heeft Johan Stapel een aantal Zeeuwse collegae bijgepraat over de ontwikkelingen rondom de Nationale Bibliotheekcatalogus die momenteel ontwikkeld wordt. Het was een eerlijk en genuanceerd verhaal over een uiterst complex geheel. Kijk alleen maar eens naar het bovenstaande plaatje uit de presentatie. Dat geeft je een goede indruk van ‘de bestuurlijke krachten in het veld’.

Ik noemde die afbeelding vanochtend realistisch en ontmoedigend. Dat eerste zei ik omdat dit nu eenmaal de spelers zijn, in de Nederlandse bibliotheekwereld, dat tweede omdat het veel optimisme vergt om te geloven dat er tussen al die partijen overeenstemming kan worden bereikt. Daar staat tegenover dat ik er wel van overtuigd ben geraakt dat er binnen een jaar mooie dingen tot stand kunnen komen. Het is vooral het ideale plaatje, dat meer tijd zal vergen. Misschien wel een jaar of vijf.

Ik ben vaak geneigd om te roepen dat die tijd er niet is, dat we het af zullen leggen tegen de grote spelers op internet en meer van die dingen, maar Johan wees er op dat het weinig zin heeft je daar druk over te maken. De dingen zoals ze nu zijn, komen voort uit afspraken en beslissingen die, op het moment dat ze gemaakt werden, begrijpelijke en goede afspraken en beslissingen waren. Daar kun je over mopperen, maar het is beter om te kijken hoe je daar nu en in de toekomst iets aan kunt veranderen. Soms zul je dat “vanuit het gebied onder de boomgrens” via de bestuurders “boven de boomgrens” moeten spelen. Zij maken immers de uiteindelijke afspraken.

Dat lijkt me een terechte signalering.

Wel is het zo dat ik me eens te meer realiseer dat ik me niet te veel wil focussen op al ‘dit complexe werk aan de achterkant’. Daar moet je het vertrouwen durven geven aan de specialisten en je beperken tot het geven van input en feedback, wanneer dat mogelijk is.

Johan benadrukte ook nog eens dat slechts 1% van de gebruikers begint te zoeken in catalogi. De rest begint in zoekmachines, Wikipedia en wat dies meer zij. Ik vind het zelf toch het interessantst om daar op te focussen. Het is pas zinvol om linken te gaan leggen als ‘de achterkant’ goed functioneert, dat is waar, maar aan de koppelingen met Google en Wikipedia moet ook nog heel hard gewerkt worden. Wat dat betreft vind ik het razend interessant dat Johan veel ziet in een koppeling met de database achter Wikipedia: DBPedia. Dat komt tot uitdrukking in de elfde slide. Ik citeer uit het commentaar bij de presentatie:

Deze open index zou in verbinding moeten staan met het web. Meest veelbelovende koppelingen zijn die met Wikipedia, liefst via Dbpedia, en met WorldCat, liefst via VIAF. Verder kan vanuit een open architectuur en op basis van linked library data en linked open data worden gekoppeld met andere plekken waar nieuwsgierige Nederlandse internetgebruikers zich bevinden.

Ik put daar hoop uit. Enerzijds omdat het iets is, waar ik in geloof en graag over meedenk (ik zal er morgen, tijdens de miniconferentie van Wikimedia ook op wijzen), anderzijds omdat het mogelijk iets is, dat kan voortbouwen op de basis die is gelegd met het pilotproject Wiki loves bieb.

Het was hoe dan ook een leerzame ochtend.

@