Boeken zijn levensgevaarlijk: ze tasten het geheugen aan
27 oktober 2010
In het het fascinerende boek van Nicholas Carr, The Shallows, stuitte ik op een verwijzing naar de legende van de Egyptische koning Thamus. Hij kreeg het schrift cadeau van de god Thoth (of Theuth). Het verhaal verbeeldt mooi hoe er altijd mensen zullen zijn die zich verzetten tegen verandering, nieuwe media of nieuwe technologie. Ik plukte onderstaande interpretatie uit een boek van van der Wel:
Volgens de Griekse filosoof Socrates was er ooit in het oude Egypte een koning genaamd Thamus. Op een goede dag kreeg hij bezoek van Thoth, de god van de toverkunst en de wetenschap. Thoth bracht een prachtig cadeau mee voor koning Thamus. Dat prachtige geschenk was het schrift. Volgens Thoth zou het schrift leiden tot een enorme verbetering van het geheugen en een gigantische toename van wijsheid.
Maar dan weigert Thamus het geschenk. Hij is er van overtuigd dat de mensen hun geheugen juist minder zullen gaan gebruiken als ze meer dingen gaan opschrijven. En meer wijsheid? Volgens Thamus zijn boeken juist levensgevaarlijk. Oppervlakkige boekenwijsheid zal dan echte wijsheid gaan vervangen. Iedere domoor die kan lezen kan dan de suggestie wekken wijs te zijn. En bovenal, zo betoogt Thamus, zal het schrift kennis democratiseren en dat zal alleen maar leiden tot chaos en verwarring. Als iedereen zo maar overal kennis van kan nemen, zal de eerbied voor ouderen, goden en koningen immers als sneeuw voor de zon verdwijnen.
Verzet is van alle tijden.
@
Je hebt 'm vast wel gezien bij Blom, maar ik moest ook even aan Steven Johnson denken: If books came after games
Dat is een klassieker inderdaad:-) Ik ben dol op zulke benaderingen.
Ik was te lui om je hele weblog te doorzoeken…
En terecht! Als we dat ook nog allemaal moeten gaan doen houden we helemaal geen tijd meer over 🙂
Misschien is dat ook een van de redenen dat durftevragen zo goed werkt. Als iedereen nu z'n eigen archieven goed kent, is alles zo weer op te lepelen.
Boek al gelezen? Ligt al sinds de zomervakantie op mijn nachtkastje, lukt me maar niet om me erin vast te bijten.
Ik ben er in bezig. Ik kreeg 'm een paar weken geleden kado. Maar nu komt er weer een ander boek tussendoor, dat voorrang krijgt. Soms heb je dat, met bepaalde boeken. Vergen net wat meer concentratie dan andere…
cool stukkie, en dat argumenten van Thamus zijn nog nieteens zo stom gedacht. Hoofdrekenen is er vaak bij studenten niet meer bij want je hebt toch een calculator ?
@Arend: daar zeg je zo iets. Dat rekenen zie je regelmatig bij de lichting scholieren die nu examen heeft gedaan. Hoofdrekenen valt veel van hen zwaar. Dacht eerst dat het incidenten waren, maar dat blijkt helaas niet zo te zijn. Toen ik er eens naar vroeg zei het meisje dat ze alles altijd met rekenmachine had mogen doen inderdaad…