Outsourcing: is de aarde echt zo plat?

29 augustus 2010

Als ik zou zeggen dat ik veel weet van outsourcing (uitbesteding) zou ik liegen, maar sinds ik De aarde is plat las, kan het onderwerp wel op mijn belangstelling rekenen. Wat zijn de gevolgen van de economische groei in landen als China en India voor de Europese en Nederlandse economie? Hoe groot is het leger hoogopgeleiden in die landen, en in hoeverre zijn ze in staat om tegen lagere lonen het werk te doen van hoogopgeleiden in het Westen?

In kroegtafeldiscussies stel ik het altijd simpel: “ieder jaar komen er duizenden afgestudeerden op de arbeidsmarkt, terwijl steeds meer westerse bedrijven inzien hoeveel ze kunnen besparen op loonkosten door outsourcing. Binnen nu en vijf jaar zullen we ingehaald worden.” Ik baseer zulke uitspraken eigenlijk nergens op. Ja, op het boek van Friedman misschien, maar wie zegt dat die beste man gelijk heeft? Reden genoeg om er vandaag eens iets meer over te lezen.

Allereerst heb ik vastgesteld dat outsourcing in veel sectoren nog steeds terreinwinst boekt. Dat kun je lezen op vele nieuwssites en weblogs, maar ook in verschillende krantenartikelen (die ik vond m.b.v. de krantenbank van LexisNexis). Tegelijkertijd stuitte ik op artikelen die stellen dat outsourcing, zeker in de VS, niet meer zo vanzelfsprekend is als een paar jaar geleden:

• Outsourced Call Centers Return, To U.S. Homes
• Chinese Companies are Finding US to be a Bargain
• More U.S. businesses abandon outsourcing overseas

Soms is er dus sprake van een omgekeerde wereld. Chinese bedrijven kopen grond in de VS en huren daar personeel in, omdat de kosten in het eigen land de pan uitrijzen, terwijl de lonen van Amerikanen dalen. Ik kan me niet herinneren dat Friendman in zijn boek ook rekening hield met die ontwikkeling (dat is misschien anders in versie 3.0 van het boek, dat heb ik nog niet gelezen). Toch betekent dat volgens mij niet dat er een nieuwe trend is ingezet. Er zijn ook bedrijven die kansen zien in de stijgende lonen in Azië.In Lagelonenlanden: Sourcing in or out? (FEM Business, 11 oktober 2008) las ik bijvoorbeeld:

Hoe zit dat voor bedrijven die niet de IT, maar de productie naar het Oosten hebben verplaatst, de outsourcers pur sang? Zij zijn het die de hoge olieprijs, inflatie en stijgende lonen echt voelen. “Dat opkomende economieën te maken hebben met stijgende lonen, hoge inflatie en andere economische conjuncturen is juist voordelig”, zegt Philips-woordvoerder Joon Knapen. “Het betekent dat zich daar een middenklasse ontwikkelt en daarmee ook de afzetmarkt.” Dat de productie duurder wordt, weegt niet op tegen het profijt dat een bedrijf als Philips heeft van de stijgende consumptie in deze landen. “Het loont nog steeds om de business offshore uit te bouwen.” Crisis of geen crisis.

Maar hoe zit het dan met dat leger hoogopgeleiden? Het schijnt dat alleen China al zo’n 2000 universiteiten telt. Welnu: uit een item van RTL Nieuws maak ik op dat er jaarlijks zó veel gediplomeerden de arbeidsmarkt betreden dat hun diploma feitelijk waardeloos is geworden. Ze behoren daarom opeens tot een groeiend leger kansarmen. Ook over die ontwikkelingen las ik niets in De aarde is plat.

Dat alles neemt niet weg dat outsourcing nog springlevend is. IT-studenten maken er gebruik van, advocatenkantoren, callcenters: you name it. Dat, en het feit dat de impact van automatisering zich ook nog jaren zal doen voelen, maakt dat ik de indruk heb dat het nog steeds goed is om je, als student en werknemer, te richten op zaken waarmee lageloonlanden nog niet goed kunnen concurreren. Anderzijds: misschien loopt het niet zo’n vaart als Friedman mij een paar jaar geleden deed doen geloven. Als het slecht gaat met onze economie en goed met de Aziatische, kunnen er veel gekke dingen gebeuren.

Gerelateerd:
Uitgelezen: De aarde is plat van Thomas Friedman
Als de zon opkomt kun je maar beter beginnen met rennen
The Fuzzy Tail: van informatietijdperk naar tijd van de concepten

@

Afbeelding: Banksy