Mijden jongeren bibliotheken vanwege het slechte boekenaanbod?
11 februari 2010
Kinderboekenblog attendeert ons op een onderzoek van de Wetenschapswinkel Taal Cultuur en Communicatie van de RUG:
Kinderen lezen graag, tot ze op de middelbare school komen en het plezier in lezen drastisch afneemt. De Rijksuniversiteit Groningen deed onderzoek naar de achterliggende oorzaken.
Het onderzoek richtte zich op de bibliotheken, de plek waar veel jongeren hun boeken betrekken. Naarmate kinderen ouder worden, vinden ze het daar lastiger om een geschikt boek te vinden. Voor kinderboeken zijn ze te oud, volwassenenboeken zijn nog een stap te ver.
Het blijkt dat jongeren meerdere redenen hebben om de bibliotheek te mijden, maar dat het gebrek aan aanbod daarvan de belangrijkste is. Ook veranderende vrijetijdsbesteding speelt een voorname rol. Verder zorgt de scherpe knip tussen jeugdboeken en volwassenenliteratuur na de derde klas voor verminderd leesplezier.
Ik vind dit opmerkelijke bevindingen. Ook een zin op de site van Wetenschapswinkel zelf trekt mijn aandacht: “Ook het uiterlijk en de bereikbaarheid van een jongerenafdeling spelen een belangrijke rol. Oplossingen die bibliotheken vaak zoeken om meer jongeren te trekken, zijn zichtbaar in de opzet en aankleding van de ruimte en in de aanwezigheid van games en computers. Dat zijn belangrijke voorwaarden, maar in deze jongerenhoeken zijn weinig boeken en vaak ook niet veel jongeren te vinden.”
Je kunt de bibliotheek in Groningen niet zo maar vergelijken met andere bibliotheken in Nederland maar ik weet wel dat de Groningse situatie niet zo gek veel anders is dan de Middelburgse. Ik vraag me daarom meteen af hoe dat bij ons zit. Ik vertrouwde er eigenlijk altijd op dat onze collectie, ook die voor jongeren, bijzonder goed is. Dat jongeren ook voor ons een problematische doelgroep zijn valt echter niet te ontkennen.
Maar hoe zit het dan met die jongerenhoeken met games en computers? Zijn er wel zo veel van die hoeken? En als ze er al zijn: zitten daar dan echt weinig jongeren omdat er weinig interessante boeken zijn te vinden? Dat verbaast me. Ik ben zeker geen jongerenspecialist maar de jongeren die ik hoor hebben gewoon geen interesse meer in boeken. Ze doen andere dingen en moeten al te veel lezen voor school. Die redenen worden ook genoemd in het onderzoek, maar niet als belangrijkste.
Heb jij hier ervaring mee of zelf wel eens onderzoek naar gedaan? Schroom niet om het met ons te delen in een reactie!
Het volledige rapport is hier te downloaden.
Update: de Boston Globe publiceerde afgelopen dinsdag een interessant artikel over de jongerenafdeling van de plaatselijke bibliotheek.
Update 2: dat jongeren een lastige doelgroep zijn blijkt ook uit deze bijdrage van Schrijverdezes.
@
Interessante info!
En ik dacht net hetzelfde als jou..
Ik begeleid zelf een jongerenleesgroep tussen 12 en 16 en het klopt inderdaad wel dat degene van 15 en ouder al vaak volwassen boeken lezen en veel minder de boeken van 12 of 14+ (tenzij ze populair zijn zoals Stephenie Meyer).
Jongerenleeshoek voor die leeftijd lijkt me een goed idee maar welke boeken moet je er dan inplaatsen? Welke bib heeft daar ervaring in?
Is dit toeval?
Voor de eindopdracht van de 1e module voor de cursus jeugdbibliotheekwerk heb ik gekozen voor de doelgroep 14-17 jarigen van HAVO/VWO.
Ik heb een plan geschreven met als doel deze jongeren te verleiden tot het lezen van literatuur. Ga me dit weekend op het rapport storten want ik ben wel heel benieuwd of ik er overeenkomsten in kan vinden.
@Dennis: dat is erg lastig inderdaad, lijkt me. Toen ik zelf een jaar of vijftien was stortte ik me juist helemaal op non-fictie en 'tegenliteratuur'een vriend van me ging alleen maar om stripalbums. Zoveel mensen, zoveel smaken.
Ben wel benieuwd hoe je dat dan begeleidt. Geef je dan ook leestips, of bespreken jullie boeken die gelezen zijn? Is dat verplicht voor de kinderen of is het een vrijwillig clubje?
@Cis: da's inderdaad wel grappig. Ik moest niet eens aan jullie cursus denken toen ik er over schreef. Het was leuk om je weer even te spreken bij de artiesteningang trouwens!
Onze jongerenkast loopt als een trein, wat een goed teken is. Het nadeel is wel dat andere jongeren weer achter het net vissen.
Boeken kunnen bij ons gratis worden gereserveerd, maar veel jongeren willen, net als volwassen romanlezers, op de dag dat ze binnenkomen ook weer met het gewenste naar buiten gaan.
Dat is een van de problemen van de bibliotheek, in tegenstelling tot de boekhandel kunnen we geen massa leveren.
Dan krijg je rare dingen als tig reserveringen voor Dorsvloer vol confetti.
@Henk: dank voor de toelichting. Ben nu ook wel benieuwd welke soort boeken daar in staan, ik zal eens komen loeren.
Met populaire titels blijft het toch lastig, daar heb je gedurende een relatief korte periode gewoon nooit genoeg exemplaren van. Vond het op IBL ook altijd fascinerend om te zien hoe lang bepaalde titels populair waren bij aanvragen vanuit het land en de provincie.
Een kanttekening/aanvulling op De Contrabas
Goede tip Occy, dank je!
En een aanvulling op de Gelukkige Lezer.
@ Edwin: We komen een paar keer samen per jaar (om de 2/3 maanden) en dan bespreken we het boek die we lazen. Ik geef ook telkens nog verdere leestips mee.
En het is absoluut niet verplicht, daarom is het misschien ook maar een select groepje van 8 (mezelf incluis). Ik ben er wel nog niet zo lang mee bezig, het is nog volop in ontwikkeling. Als je nog meer info wenst, je hebt mn mailadres normaal gezien. đ
Ivm die jongerenhoek: Hier waar ik werk (2 bibs in Vlaanderen) hebben wij sowieso wel een afdeling 'adolescentenromans' of '+14'.
Zit dat bij jullie anders in elkaar? (C = 12 tot 18 dan? Hier is C = 12 tot 14 bij mijn weten…)
@ Henk: welke boeken zitten er dan in die jongerenhoek van volwassenenboeken enz? Want ik kan minder makkelijk zomaar eventjes naar Nederland gaan en naar jouw bib gaan om het te gaan ontdekken. đ
@Dennis: boeken voor jongeren vanaf 14 jaar, (C-boeken), veel boeken ook die door de Ned. Bibliotheekdienst worden aangeboden voor jongeren Ên volwassen.
Er staan niet zoveel volwassen romans. Dan zouden we denk ik een young adolescent kast moeten maken.
Mocht je eens in de buurt zijn, laat ik de kast graag zien!
@Dennis: dank!
@Henk: het maakt meer los dan ik verwacht had. De blogs die je noemt volg ik niet, handig dat je er even op wijst!
Het onderzoek De jongerenbibliotheek is een voorbeeld van een zeer zwak onderzoek met veel mening en weinig harde cijfers. Het straalt nog heel erg de geur van de oude bibliothecaris uit die denkt door goede voorlichting de jongeren wel aan het boek te krijgen. Games en muziek worden weinig gewaard door de onderzoekster, laat staan dat zij wijst op de hedendaagse digitale mogelijkheden. Nee, een kast moet er komen met boeken specifiek voor adolescenten. Een nieuw hokje dus in de bibliotheek. Ik zou zeggen, vraag het eerst eens aan die jongeren zelf wat zij zouden willen en accepteer als bibliotheek dat niet iedereen en op elke leeftijd boeken wil lezen.
@Bas: de vraag neerleggen bij de kinderen zelf is wel een goed plan. Toch heb ik ook wel eens een onderzoek gezien waarbij de meeste kinderen bibliotheken inderdaad alleen maar associeerde met boeken en niets anders. Ik geloof zelf wel in het beste van alle werelden. Een plek waar je lekker kunt hangen..en lezen, en gamen, en eten en drinken en…
De jeugd van nu heeft heeeel veel alternatieven…