ZB Digitaal 2009

Net als in 2006, 2007 en 2008 kan ik het niet laten om terug te blikken op het jaar, aan de hand van postings uit de maandarchieven.

• In januari schreef ik een paar keer dat “de toekomst aan toegang is”, zoals hier en hier. Het bezit van dingen wordt steeds minder belangrijk. Het gaat er vooral om dat je er bij kunt. De Wolk groeit enorm snel en lost de belofte op veel fronten in, maar 2009 leerde ons ook dat de wolk kwetsbaar is en z’n keerzijden heeft. Het vrije internet wordt van alle kanten bedreigd en de aandachtsspanne van mensen werd nog korter. Als je je zaakjes online niet goed voor elkaar hebt ben je gezien, of nog beter: ben je niet gezien. De meeste mensen klikken al weg als ze even moeten wachten op een filmpje dat moet laden. Opzij, opzij, opzij!
• Februari: 2009 is het jaar dat de bibliotheekwereld op z’n kop werd gezet. In 2010 zal blijken of dat veel zin heeft gehad. Ik meldde dat er te veel dingen zijn die ik niet begrijp. Politiek, geld, macht, dubbele agenda’s: naarmate het jaar vorderde werd het verhaal alleen nog maar complexer. Het feit dat je bij steeds meer zaken betrokken wordt wil niet per se zeggen dat er ook meer helderheid wordt verschaft. De les is dat je vooral moet blijven doen wat je van plan was te doen, ook al valt het niet altijd mee. Knokken voor wat je waard bent. Er zijn al genoeg andere zaken waarvoor je overstag gaat tenslotte.
• Maart: in het jaar dat mobiel echt voet aan de grond kreeg en ontvrienden verkozen werd tot woord van het jaar is er nog weinig te merken van een afnemende populariteit van sociale netwerken, integendeel. Er zijn wel veel verschuivingen waar te nemen. Conversaties verplaatsen zich van fora en blogs naar Twitter en andere netwerken. Dat maakt het er niet overzichtelijker op maar wel veel leuker. De ontwikkelingen hebben ook geleid tot een ander soort verbondenheid. Kortstondiger, oppervlakkiger, sneller. Tot dit jaar had iedere (sub-)blogosfeer z’n eigen ‘harde kern’. 2009 maakte duidelijk dat zo’n kern snel van samenstelling kan veranderen. Soms verdwijnen kernen zelfs helemaal. Het is ongetwijfeld onderdeel van een groter veranderingsproces, dat zal later blijken. Toch moet ik af en toe denken aan dat citaat People change and forget to tell each other.
• April: Google is wat mij betreft opnieuw het bedrijf van het jaar. Lang niet iedereen is blij met de plannen en acties van de grote G maar de jongens en meisjes uit Moutain View blijven stug doorinnoveren. IJzersterk. Soeverein. De lijst met nieuwe features en diensten is te lang om te vermelden. Geloof het maar gewoon.
• Mei: ik geloof niet dat er ooit zoveel is geouwehoerd over copyright, piraterij en open content als in 2009. De jacht is geopend, er vallen inderdaad slachtoffers maar het zijn nog steeds pyrrusoverwinningen. Copyright zoals we het nu kennen is achterhaald. Bedrijven en organisaties die dat niet begrijpen krijgen de rekening vroeg of laat zelf gepresenteerd. Dat geldt overigens ook voor organisaties en bedrijven die nog uitgaan van bestemmingen. Er zijn geen bestemmingen meer en al helemaal niet als je niets deelt. Sharing is caring.
• Juni: 2009 was mooi voor ome Ed. Een jaar met m’n lief. Thuis, op Ameland, in Frankrijk en in België. Het blijven bloggen wierp vruchten af. Ik trad toe tot de redactieraad van het nieuwe vakblad Digitale Bibliotheek, werd vereerd met een prijs en had sowieso niets te mopperen over ‘het pr-gebeuren’. Natuurlijk waren er ook teleurstellingen. Over sommige daarvan kan ik nu nog steeds niets schrijven. (Zie de maand februari. Dat komt later, als het wel kan.)
  Het jaar als geheel kenmerkte zich vooral door innerlijke rust. Helemaal stuitervrij zal ik weliswaar nooit worden maar een lieve vrouw en af een toe de kans om een beetje bij te beunen nemen veel zorgen weg, dat weet ik wel.

• Juli: Anders gaan denken over informatieverwerking. Niet oeverloos blijven discussiëren over het doel van ons bestaan. Gewoon aan de slag gaan met het gebouw. Opnieuw leren zoeken. Gewoon knipogen, als je in de spiegel kijkt. Je ‘comfortzone’ verlaten. Je weet toch dat je onwetendheid je niet zal beschermen?
• In de warmste maand doe je niet zoveel. Je bezoekt een festival of je pikt een bioscoopje maar voor de rest hou je het vrij rustig.
• September: Bibliotheken zonder boeken, bibliotheken zonder eboeken, bibliotheken zonder geld. Wat is er in godsnaam met ons gebeurd? Lees vooral ook het jaaroverzicht van Jan Klerk.
• Oktober: wat doe je met je diensten als het informatielandschap steeds vlakker wordt en je merkt dat klanten veranderen? Hef je die diensten dan op of pas je ze aan? Spring je op de barricaden? Kies je voor het creëren van de noodzakelijke rust of voor het stoken van de noodzakelijke onrust?
  De tijd gaat snel. Tijd is schaars. Dromen dan maar weer.

• November: de zwakzinnigen hebben de touwtjes nu wel lang genoeg in handen gehad. Bedankt voor alles.
• December: eigenlijk was het ook best een beetje saai, in 2009. Zullen we het echte knallen dan maar bewaren voor 2010?

@