De plakkers op het dodenfeest: bibliothecarissen
22 november 2009
Je leest veel over de gestage daling in de oplagecijfers van gedrukte media en het ter ziele gaan van kranten en tijdschriften, vooral in de Verenigde Staten. In Nederland lijkt de schade desondanks mee te vallen. De dagbladoplage daalde in 2008 weliswaar met 2%, maar die van tijdschriften steeg met een zelfde percentage, wat vooral veroorzaakt lijkt te worden door een stijging in de verkoop van ‘special interest-bladen’, ‘mind- en bodybladen’ en populair-wetenschappelijke magazines.
Als je in een bibliotheek werkt is het lastig om exact vast te stellen hoe groot de belangstelling voor tijdschriften nog is. De Zeeuwse Bibliotheek heeft vele abonnementen (ik weet niet eens hoeveel precies) maar kan de raadpleegfrequentie niet goed meten. Zo nu en dan vragen we het publiek om raadplegingen te turven maar dat is meer een indicatie dan een betrouwbare meetmethode. Uit eigen waarneming concludeer ik dat mensen minder vaak dan voorheen zitten te lezen in de vaktijdschriften die zijn te vinden in de open opstelling van de eerste verdieping. Ik heb echter het gevoel dat dit vooral samenhangt met een terugloop in bibliotheekbezoek en het feit dat veel mensen tijdschriften liever zelf kopen. Dat doe ik zelf ook. Naar de segmenten die vorig jaar -volgens HOI- stijgende oplages kenden, is bij ons ook nog veel vraag. De populaire tijdschriften in de leeshoek op de begane grond lijken nog steeds ‘stukgelezen’ te worden.
Daarom herken ik nog niet zo veel in het verhaal Want evidence of the decline of print media? Go to the library, in SF Weekly. Dat verhaal heeft nogal een trieste ondertoon:
“With the decline of the magazine industry, libraries — long temples to all things printed — have become veritable old folks’ facilities for traditional print media, a final home for 20th-century relics who are slowly dying off. A decade ago, the San Francisco Public Library system had about 15,000 print subscriptions. This year, its active collection, with at least 400 titles dropped, has fallen to fewer than 11,000, the lowest in five years, according to Main Branch chief Kathy Lawhun.”
En:
“For librarians, the death of magazines can be oddly like watching old friends go. “It’s kind of like being the last one at the party, seeing who will still be there,” says Halsted Bernard, a library technician at the Main Library.”
Zo dan! Wij werken dus in “waarlijke oude mensen-instellingen voor traditionele gedrukte media, de laatste rustplaats voor relikwieën uit de 20e eeuw die langzaam uitsterven”? En “wij zien bij de dood van tijdschriften dus lijdzaam toe hoe oude vrienden vertrekken, alsof we blijven hangen op een feestje dat ten einde loopt, om te zien wie er nog allemaal zijn”?
Het zijn pittige kwinkslagen, waar je alleen als een boer met kiespijn om kunt lachen. Het goede nieuws is dat het hier nog niet zo slecht is gesteld als in de Verenigde Staten, het slechte dat dit waarschijnlijk een kwestie van tijd is.
@
Zou je het raadplegen – of alleszins het vastpakken – van papieren tijdschriften niet kunnen metrn met RFID-technologie? Als de afstand tussen tijdschrift en 'basisstation' groter wordt dan een vooraf ingestelde grootte (bijvoorbeeld 30 cm), dan wordt het automatisch als geraadpleegd of vastgepakt beschouwd.
@Patrick 30 cm is wel erg kort : elk nr beweegt immers minimum 2 keer 30 cm door bibliotheekmedewerkers zelf : plaatsen en vervangen door recenter nummer (en ev. nog eens archiveren, opruimen…).
Zelf tijfelde ik zo' n 10 j geleden, was toen nog in een 1 mansbibliotheek, over enkele (dure) bladen. Ik kleefde steekproefsgewijs enkele ts'n vast met een heel erg smalle niet zichtbare tape (idd : zelf geknutseld amateurisme). Om dan te constateren dat waar ik over twijfelde, daar de tape wel verbroken was en andere 'zgn semi – populaire' niet. Meten kan soms verrassend zijn !
Die Amerikanen kunnen het erg scherp zeggen inderdaad. Maar wat voor tijdschriften geldt, geldt ook voor boeken en daar zien we wel allerlei alternatieven. Dus waarom niet voor tijdschriften? Hoe zit het met Bieblink, dat kan volgens mij toch nog wel iets betekenen in de strijd tegen het verval? Is het daar niet voor ingesteld?
Prachtige titel Edwin!
Ook al heb ik nu al een tijdje afstand van de bibliotheekwereld, vind het nog steeds moeilijk te bedenken waar het heen zal gaan met bibliotheken. Zo nuttig werk voor bepaalde doelgroepen in deze samenleving, maar is het voldoende?
Je inspireert me tot een blogpost hierover, binnenkort. 😉
Zelf heb ik uit onze schoolmediatheek net weer een vijftal abonnementen opgezegd. Leerlingen kijken er niet eens meer naar. Internet is voor hun veel interessanter en daar zijn vaak ook hele goede bronnen te vinden. Gaat nog sneller ook, want de tijdschriften zijn vaak slecht ontsloten. NWT heb ik nog wel, maar zelfs dit vanouds veel gebruikte tijdschrift begint al uit de gratie te raken.
@Librarian.be & @Veerlet: er moet wel iets te verzinnen zijn inderdaad maar of het dan ook echt waterdicht wordt? En hoeveel geld en energie wil je daar in investeren? Misschien is het dan toch beter om een keer een onderzoek onder de lezers te houden. Ook veel werk, maar wel goedkoper.
@Tenaanval: in potentie hebben bieblink en andere online doorsluiskanalen die potentie wel ja maar er is nog wel een weg te gaan als het gaat om licentie en soepele authenticatie. Ik hoop maar dat daar snel schot in komt maar zeker ben ik er allerminst van…
@Natalie: mooi dat het je toch blijft interesseren, ik zie uit je naar je posting dan 🙂
@Jurrien: hoeveel tijdschriften heb je nog over dan? En wat doe je met het budget dat het opzeggen oplevert, of weet je dat nog niet?
En is de constatering dat ze minder worden ingezien gebaseerd op je eigen observatie ook?
Er komt hier net een collega langs met een papier waarop in grote letters geprint is: 'De plakkers op het dodenfeest: bibliothecarissen'. Kwam me erg bekend voor… Ik vroeg wat de bedoeling was. 'Nou, ergens ophangen' antwoordde mijn collega (die het weer van een andere collega gekregen had).
Ja, zo wordt het wel gezellig hier, je wordt bedankt 😉
Dacht even dat je de hele blogpost bedoelde maar het gaat om de titel natuurlijk. Evengoed leuk om te lezen dat het als inspiratie dient zoiets 🙂
Graag gedaan!
@ Edwin: Nog zo'n 10 abonnementen. Dat de tijdschriften nauwelijks nog worden bekeken baseer ik inderdaad op mijn eigen waarneming en 16 jarige ervaring als schoolmediathecaris. Zoeken naar info op internet gaat vaak toch iets handiger en vlugger. In het verleden werd hier op school bijv. nog veel met NWT gewerkt. Die had (en heeft nog) een handige index op Natutech.nl, waardoor je artikelen gemakkelijk kon opzoeken op onderwerp, maar zelfs daar wordt niet meer mee gewerkt. Van het uitgespaarde geld worden vooral boeken gekocht. Die lopen (nog) wel goed.
Dank je wel voor de toelichting Jurrien! Altijd goed, van die inzichten en ervaringen van elders!
Goed weekend.