Fotomanipulatie: is iets weglaten minder erg dan iets toevoegen?
20 december 2008
Gisteren las ik in de Volkskrant een artikel over de beëindigde samenwerking met fotograaf Jean-Pierre Jans. Jans had een aantal foto’s gemanipuleerd.
Het artikel bevat een opvallend citaat:
In eigen land publiceerde het ANP na Koninginnedag 2002 een foto van drie prinsessen onder paraplu’s, een schitterende compositie tegen een zwarte achtergrond. Zeventien kranten hadden de plaat van Robin Utrecht op de voorpagina. Gemanipuleerd, bleek later. ‘Kan net’, oordeelde het ANP toen. Nu zegt ANP’s nieuwsmanager Leo Blom: ‘Dat hadden we niet moeten doen. Maar iets weglaten is toch fundamenteel anders dan zelf iets toevoegen.’
De fotoredactie van de Volkskrant vindt dat ook, en heeft de foto’s van Jans inmiddels uit het archief verwijderd.
Huh? Is iets weglaten op een foto minder erg dan iets toevoegen? Dat waag ik toch te betwijfelen. Mij stoort het vooral dat ik soms kijk naar foto’s die de werkelijkheid niet weergeven, dat ik soms onbetrouwbare informatie krijg voorgeschoteld. Daardoor moet je er altijd rekening mee houden dat informatie mogelijk niet klopt. Bij dat gegeven heb ik me allang neergelegd, maar dat een nieuwsmanager dan een onderscheid maakt tussen weglaten en toevoegen van beeldelementen verbaast me zeer.
@
Het lijkt me inderdaad een goedkoop argument dat weglaten minder erg is dan toevoegen. In China en Rusland zijn er heel wat personen van foto’s verdwenen. Is dat minder erg dan een hertje toevoegen?
Ja, idiote redenering. Iedere manipulatie is een verdraaiïng van de werkelijkheid. Verhalen over wetenschappers die hun werk verfraaien met photoshop komen ook steeds vaker voor. Hoeveel wagonladingen zout en scepsis heb je tegenwoordig nodig om het internet te geloven? 🙂
Blij dat jullie er ook zo over denken.
En als het zich nu alleen nog tot het internet beperkte, of ‘user generated content’ …..
Als ze zo gaan beginnen, zou ik de discussie nog wel wat scherper willen maken. Want het maakt toch ook nog uit wát je weglaat of toevoegt.
Ik vind een prinsesje weghalen echt niet kunnen, maar een hertje daarin tegen weer wel. En vuurwerk toevoegen bij de openingsceremonie van De Spelen moet kunnen, maar een paard extra op de ondergelopen wadden gaat te ver.
Iemand anders nog suggesties voor wat wel en niet mag? 😉
Daar zouden de meningen sterk over verschillen denk ik.
Werkelijkheid is een complex onderwerp, als je er goed over nadenkt…
Ik had dat artikel ook gelezen en dacht ook: He?
Bij journalistieke foto’s past geen van beide. Technische verbeteringen, a al. Maar weglaten, bijvoegen, dat is echt een brug te ver.
Helaas gaf het artikel verder geen reden.
Dat vond ik ook wel jammer inderdaad. Zo blijft het toch gissen…
een een vlek?
lensflare?
bijsnijden, waardoor er iets wegvalt?
@ Telec@ster: daar kan ik me al iets beter in vinden, maar zelfs dan is het nog moeilijk te bepalen waar de grens precies ligt. Een foto is per definitie een vervorming van de werkelijkheid, omgezet in nullen en enen, gecomprimeerd en wel. Als je geen geen goede lens hebt wordt het beeld ook vager.
Het vraagstuk wordt alleen maar lastiger, naarmate je er langer over nadenkt 🙂
dat is een onderwerp waar nog lang over gesproken kan worden…
Zonder meer Mirre!
Duidelijk is dat een fotojournalist veel minder kan maken dan een kunstenaar. Dit waren overigens wel erg knullige bewerkingen, het amateurisme droop er van af. Joep Neefjes daarentegen is een kunstenaar die een eigen persbureau bezit, Loodwicks Press Images, compleet met prachtige verhalen over misdaden en orlogen. Allemaal uit de duim gezogen en voor iemand die niet weet dat het fake is erg verwarrend.
Ha, dat is weer een andere invalshoek: die van kunst. Als een afbeelding alleen dient ter illustratie, iets surrealistisch bijvoorbeeld, vind ik het nooit zo belangrijk om te weten of er photoshop om de hoek kwam kijken. Op sites als worth1000 is dat juist de kick.
Maar ook daar zitten weer allerlei haken en ogen aan natuurlijk…
In een artikel kun je altijd stellen dat iets niet vermelden anders is dan liegen. Of wel iets verzwijgen is geen liegen. Een foto echter is een weergave van de werkelijkheid, als je hier iets weglaat is het dus net zo goed liegen.
Daar zit wat in But!