Bibliotheek 2.0: tijd om met de stroom mee te gaan

22 oktober 2007

Wat een eigenaardige maandagochtend. Op de een of andere manier stond ‘ie helemaal in het teken van de wijze waarop bibliotheken reageren op ontwikkelingen online en de wensen van gebruikers en klanten.

Sinds drie weken is onze webopac (online catalogus) voorzien van een rate & review-module, die klanten in staat stelt titels te beoordelen en te ‘bespreken’. Om technische redenen hebben alleen ingelogde gebruikers die mogelijkheid. Het loopt beslist nog geen storm en persoonlijk denk ik dat dat vooral komt door die inlogdrempel, maar dat kan ik natuurlijk niet bewijzen. Toen ik de reacties bekeek viel het me dan weer wel op dat er geen onvertogen woord tussen stond. Wat dat betreft wil ik alleen maar zeggen dat ik oprecht geloof in de ‘Radical Trust’ die bibliotheken zouden moeten hebben in hun gebruikers.

Later op de ochtend mailde ik wat heen en weer met collega’s over mogelijke nieuwe projecten en samenwerkingsverbanden, waar ook een rol voor de gebruikers is weggelegd.
Ook hier geldt dat vertrouwen moet worden geschonken aan het publiek en dat drempels zoveel mogelijk moeten worden weggenomen. Aan de andere kant moet je als bibliotheek wel goed nadenken welke rol je als kennisorganisatie wilt vervullen als het publiek die mogelijkheden wilt bieden. Mijn insteek zou dan zijn dat je eerst aan de slag moet en de basis moet leggen, zonder al te veel projectplanning. Onder het motto: ‘Het plan schrijven we wel achteraf’. Anders verzandt het geheel weer in stroperigheid, overleg en andere ambtelijke ruis.

Je ontkomt er niet helemaal aan natuurlijk, als je binnen een grotere traditionele organisatie meedere mensen bij een project moet betrekken. Daarom was ik erg blij dat ik juist vandaag een interessant artikel aantrof bij Gerard Bierens: Web 2.0 & Project management. Hij formuleert daarin nu precies de dingen die ik zocht.

Toen ik even later met een collega zat te bomen kwam het ook weer op de even onvermijdelijke als ongewenste versnippering van culturele content op het web. Daar zitten de meeste mensen helemaal niet op te wachten. De digitale desillusie weet-je-wel…

En verdomd als het niet waar is. Tussen de bedrijven door zie ik een rss’je voorbij komen van Lorcan Dempsey, met de titel The Special Web, dat precies aansluit op dit vraagstuk.

Lorcan citeert onder meer uit een essay van OCLC-collega’s, Shifting Gears: Gearing Up to Get Into the Flow (PDF). Een heerlijk provocatief schrijven, over de digitale dienstverlening van bibliotheken en andere culturele instellingen. In elf pagina’s krijg je veel interessante stellingen voorgeschoteld.

• Access vs. preservation? Access wins!
• Selection has already been done
• Do it ONCE (then iterate)
• Programs not projects
• Quality vs Quantity? Quantity wins!
• Discovery happen elsewhere!

De kern van het verhaal is de neiging van organisaties als de onze om altijd maar bezig te zijn met kwaliteit, richtlijnen en projectkaders, waardoor het werkelijke doel uit beeld raakt. Websites die op het web worden geslingerd maar vooral uitblinken in saaiheid en degelijkheid, zonder echt meerwaarde te bieden voor de jachtige gebruikers:

“Our intricate attempts to describe and present a few choice collections have resulted in expensive, but little-used websites. And the rest of our collections remain largely invisible.

We need to stop thinking of our lovingly crafted sites, designed specifically for a particular collection, as the only way people will discover our content. While researchers value the description and organization that we bring to collections, they don’t want to have to consult dozens of specialized sites to find what they need.”

Normaal probeer ik printen zoveel mogelijk te vermijden maar dit essay èn het artikel van Gerard heb ik meteen uitgeprint omdat ik ze waardevol vind. En zo heerlijk getimed.

Als ochtendtoetje mocht ik nog even met mijn oortjes klapperen. Ik ving op dat de VOB een standpunt heeft ingenomen over het gebruik van Wikipedia in Schoolbieb.nl. Dat is niet langer toegestaan.

Ik weet niet wie dat bedacht heeft en waarom, maar ik ben het er zo ontzettend niet mee eens!

Wikipedia als bron is hier al vaak aan de orde geweest. Voorzichtigheid is nog altijd op z’n plaats, dat wel. Maar verbieden en negeren helpt ons alleen maar verder van huis. Dat is toch niet zo moelijk te begrijpen anno 2007?

Dat doet me dan weer denken aan een slide die ik tegenkwam in een presentatie waar Liek Schoeren naar verwijst: laugh at us when we get defensive. De gebruikte foto komt van Flickr.com. Zie boven.

Bibliotheek 2.0 is vooral ‘het aanleren van een nieuwe manier van denken’, hoor je vaak.

Het begint erop te lijken dat dat klopt…

@