Overvloed en onbehagen
22 juli 2007
Als informatiespecialist bij een bibliotheek die ook een Wetenschappelijke Steun Functie heeft heb ik behoorlijk veel privileges als het gaat om toegang tot databanken, electronische tijdschriften en andere digitale collecties van bibliotheken.
Zo heb ik onder meer toegang tot de omvangrijke collectie van de Universiteit Utrecht (ter ondersteuning van de studenten van de Roosevelt Academy), onze eigen digitale collecties (alleen al in SpringerLink verdrink je in het informatie-aanbod) en de digitale bibliotheek van de KB.
Afgelopen week ging ik op verkenning in laatstgenoemde collectie en waar ik aanvankelijk van plan was alles eens uitgebreid te testen, gaf ik het na een kwartiertje al op. Het grote aanbod vloog me naar de keel. Full-text toegang tot duizenden kranten, archieven, vaktijdschriften: je wordt er gewoon gek van. Ik maak er dus eigenlijk alleen gebruik van als ik gericht wil zoeken naar informatie, die ik (nog) niet op het web heb kunnen vinden. En dat komt steeds minder vaak voor. Het aanbod daar is immers nog veel groter.
Zomaar een paar voorbeelden:
- Google dekt maar 5-10 % van alle informatie op het web.
- Er komen steeds meer gratis databases met wetenschappelijke informatie beschikbaar
- Nog afgezien van het aanbod van illegale bittorrent-sites is het een peulenschil om duizenden e-books binnen te slepen
- Het aantal informatieve video’s en andere multimediale bestanden op het web groeit explosief
- Open bronnen als Archive.org en Open Library bevatten nu al meer info dan in één mensenleven ‘geconsumeerd’ kan worden
Ik ben de eerste om te onderkennen dat de totstandkoming van alle betaalde/gesloten digitale collecties veel geld en inspanning heeft gekost en dat je dus niet zomaar kunt stellen dat al die collecties gratis toegankelijk zouden moeten zijn, voor iedereen. Ik geloof nog steeds in de meerwaarde van veel van die bestanden.
Mijn geloof in succes van gesloten collecties is echter verdwenen. Het aanbod is te overweldigend, zowel binnen als buiten die collecties, zowel voor specialisten als leken. En dan te bedenken dat er moet nog zoveel gedigitaliseerd moet worden, vanuit het oogpunt van digitale conservering van cultureel erfgoed.
Vergelijk het met een overvloedige maaltijd. Als je honger gestild is blijft er vaak nog heel veel lekker eten over. Je zet misschien nog wat in de koelkast maar de rest lazer je weg. Een paar dagen later kun je weer een nieuw maal bereiden.
Overvloed en onbehagen. Het doet je afvragen in hoeverre je een echte ‘expert’ kunt blijven op informatiegebied. Het doet je afvragen hoeveel mensen zich uiteindelijk nog zullen wenden tot informatiebemiddelaars. Er zijn nog kansen genoeg, zeker, maar de interesse van het grote publiek verschuift en daar moeten we onszelf in verdiepen en middelen voor vrij maken. Een paar dure bestanden minder, en wat meer investeren in online aanwezigheid en pr. Open moet het zijn!
@
Zo neem ik me ook al maanden voor om eens wat dieper te duiken in al die digitale bestanden die ik via Fontys kan raadplegen.
Kon ik maar zeggen dat ik dat moet omdat ik er zoveel vragen over krijg! Nee hoor, studenten Googlen er nog steeds op los en halen liever slechte informatie van het internet (want daar vind je altijd wel iets) dan dat ze zich eens een uurtje verdiepen in een databank.
Ik val in herhaling maar ik heb het idee dat we in een vicieuze cirkel zitten en dat zint me helemaal niet 🙁
Precies!
Hi Edwin, je hartekreet over de overvloed waar we mee te maken hebben komt me niet onbekend voor. Hoe bied ik het aan en wat is mijn toegevoegde waarde als bibliotheek? Dat is waar we nu mee te maken hebben. Vanuit onze professionaliteit moeten we een goede toegang tot kwaliteitsinformatie organiseren. Dat is geen éénmanszaak. Dat zullen bibliotheken samen in netwerkverband moeten organiseren. Om op je vergelijking door te gaan stel ik me zo voor dat bibliotheken gezamenlijk de menukaart (of AllerHande) gaan schrijven en de keuken en inkoop als centrale backoffice organiseren. Let wel, je moet dan ook goedvinden dat de eters het sausje van de vis over het vlees kieperen.
@ Francien:
Een lastig dillema inderdaad. Punt is wel dat als je alle content wilt ontsluiten, het al snel weer een brei wordt. Daarom is relevantie zo belangrijk. Met dat sausje ben ik het helemaal eens. Een basismaal bieden en indien gewenst hele rekken vol met kruiden 🙂
Inderdaad het grote dillema in het huidige digitale tijdperk. Volgens enkele onderzoeken loopt door overvloed aan informatie een organisatie de kans op, doordat men efficienter te werk gaat met behulp van technische hulpmiddelen, zijn eigen bedrijfsproces vast te laten lopen. Zet daarbij de arbo eis dat men niet meer dan 5 uur per dag achter een scherm mag zitten. Wanneer we het bedrijfsproces verder automatiseren, heeft dit met name voor ondersteunende afdelingen gevolgen, meer werkdruk. Volgens de arbo kan dit opgelost worden om in sommige gevallen, naast het digitale spoor, ook een papierenspoor te handhaven om er voor te zorgen dta mensen niet een hele dag achter de pc zitten en gevarrieerd dezelfde informatie tot zich kunnen nemen. helaas gaat hierbij mijn hoop dat we door technologische oplossingen bijvoorbeeld de bomenkap een halt toe kunnen roepen. Wat mijn inziens in het efficientietraject in oogschouwing genomen dient te worden, is een relugeringskader die het bedrijfsproces, toename van werkdruk en reguleren van overloed van informatie ter handen neemt.
Wat technische mogelijkheden betreft biedt fedora de mogelijkheid om ook externe data te contextualiseren.
//expertvoices.nsdl.org/hatcheck/2008/07/01/first-dutch-fedora-users-held-in-amsterdam/
Ik kan er een lang verhaal van maken maar ik hou het graag tot kern van het probleem wat zich trouwens in alle gelederen afspeelt. Zelfs een wiki heeft een vaste eigen groepje moderators die de artikelen naar eigen inzicht aanpassen. Wat naast kennismanagement moet gebeuren is een een reinigingsslag. Hopen op een zelfreinigend systeem ala folksnomie is mijn inziens ene dood lopen spoor. Wanneer de meerderheid van wiki-verdonks stelt dat we rechts moeten, dan moeten we ook rechts. je zult niet zo gauw van een chirurg te horen krijgen “zeg het maar, welk stukje vlees moet er af”. je vetrouwt in dit geval op de deskundigheid van de chirurg. Door de komende jaren er ene overloed aan informatie ontstaat is het voor bibliotheken een uitgelezen kans om hier danbaar gebruik van te maken.
grt
Farid
Dat is een interessante stelling. Ik ben het deels met je eens. Ik kan je in dat kader wel het boek van Weinberger aanbevelen, everything is miscellaneous.
Dat spreekt dat laatste toch weer een beetje tegen. Dat zelfreinigende wint het niet altijd, maar op de langere termijn vaak toch ook weer wel.
//blogparty.web-log.nl/blogparty/2007/06/gelezen_everyth.html