Waarom mensen Google vaak verkiezen boven de bibliotheek

Het boek Ambient Findability wordt steeds interessanter. Ik heb net het hoofdstuk ‘information interaction’ gelezen en dat stemt me wel tot nadenken. En dat terwijl het voor een groot deel gaat over een onderwerp dat ik me herinner als lastig onderdeel van de opleiding IDM: de ontsluiting van informatie en ‘information retrieval’. We ontkwamen in die fase niet aan old school ‘stampwerk’ bij het bestuderen van dat nare boek van Foskett, ‘the subject approach to information‘. Als ik er weer aan denk: aaaaargh! Precisie, vangst, recall, dat soort termen teisterden ons denken wekenlang.

Zo is vangst het aantal verkregen relevante documenten in verhouding tot het aantal relevante documenten in een informatiesysteem en staat precisie voor het aantal verkregen relevante documenten in verhouding tot het totaal aantal verkregen documenten. Dat is dus omgekeerd evenredig aan vangst: als het ene verbeterd wordt, zakt het andere.

Pff, ik vind het nu alweer ingewikkeld.

Maar het hoofdstuk gaat dus in op het probleem van het ontsluiten van informatie en op de wijze waarop mensen met informatie omgaan. De enorme groei van informatie wordt belicht aan de hand van de wetten van Moore en Mooers. Die laatste meneer is behoorlijk obscuur, zeker in Nederland, want ik krijg in Google NL maar vijf treffers en die zijn niet relevant. In ask.com-weblogs vind ik helemaal niets.
Dat verbaast me wel want Mooers is toch de bedenker van de term Information Retrieval en zijn wet is toch nog van belang: hij stelt dat informatiesystemen (catalogi of zoekmachines bijvoorbeeld) meestal niet gebruikt zullen worden als de verkregen informatie voor de gebruiker meer na- dan voordelen oplevert. Mooers licht de wet zelf toe maar dat document is natuurlijk weer niet vrij beschikbaar.

Peter Morville legt vervolgens uit hoe natuurlijke taal en relevante zoekresultaten met elkaar verweven zijn en toont aan hoe de problemen met betrekking tot relevante zoekresultaten alleen maar zijn toegenomen met de komst van internet en de enorme hoeveelheden informatie die daar te vinden zijn. In Mooers’ tijd werd er nog gewerkt met ponskaartsystemen voor de onstluiting van informatie. Volgens Morville zijn er veel onderzoeken die aantonen dat Mooers’s wet ook nu nog van toepassing is: veel gebruikers geven er de voorkeur aan om de kwaliteit van informatie op te offeren ten gunste van een goede toegankelijkheid tot informatie. ‘Waarom de bibliotheek bezoeken als je Google op je pc hebt?’
Morville steldt dat deze ‘fast food-benadering’ van informatie ons bibliothecarissen tot wanhoop drijft: “onze informatie is gezonder en smaakt ook veel beter”, roepen wij in koor, maar niemand luistert, ze zijn te druk met googlen….

Ik hoor het inderdaad vaak van mensen. Het maakt niet uit of ze hoog- of laagopgeleid zijn: ze kampen met hoeveelheden informatie die overweldigend zijn en dat beïnvloedt de informatiebehoefte sterk. Veel mensen nemen niet meer de tijd om een uitgebreid ‘informatiemaal’ tot zich te nemen: ze snacken liever dan dat ze de bibliotheek bezoeken. Volgens mij zit de oplossing in het gratis laten proeven van onze heerlijke maaltijden. Dat is precies de reden waarom je initiatieven als Aladin serieus moet nemen. Maar als we niet uitkijken ondergaat de digitale dienstverlening straks hetzelfde lot als de fysieke bibliotheek: teruglopend gebruik en afnemende belangstelling. Daarom zouden we al die snackers moeten opzoeken waar ze zitten. En ze daar laten proeven. En waar ze zitten is hier al vaak aan de orde geweest.

@