De opkomst van zaadbibliotheken
07 april 2012
Als openbare bibliotheken andere activiteiten ontplooien dan boeken verzamelen en uitlenen alleen, dan zijn er altijd mensen die daar afwijzend tegenover staan. De een vond en vindt dat strips niet in de bieb thuishoren, de ander zag en ziet niets in computers of games. De een vraagt zich af wat kunst en muziek met boeken hebben te maken, de ander zet vraagtekens bij horecavoorzieningen in het gebouw. Het is maar wat je als uitgangspunt verkiest: de traditionele bibliotheek, die draait om boeken, lezen en stilte, of de openbare bibliotheek als plaats voor cultuur in de breedste zin des woords.
Zelf ga ik uit van dat laatste. Daarom had ik vorige zomer waardering voor de bibliotheek van Berkeley, die gereedschap uitleent en daarom glimlach ik als ik op BoingBoing lees over de opkomst van zaadbibliotheken, met als lichtend voorbeeld Richmond Grows Seed Lending Library.
Dat is toch een prachtig initiatief? Stadstuinieren is hip, en zaden laten zich makkelijk bewaren. Ze nemen weinig ruimte in beslag. Uitleentermijnen luisteren niet zo nauw. Als je plant of gewas tot bloei komt breng je weer wat zaad terug, zo simpel is dat. Ik zou er met veel plezier een hoek van een bibliotheek voor opofferen. Je kunt het namelijk ook prima kunnen koppelen aan je informatiefunctie, je collecties over land- en tuinbouw, je rol binnen sociale media, voorlichting over projecten als het Millennium Seed Bank Project: je kunt van alles verzinnen!
Meer voorbeelden:
Net twee dagen staan zwoegen op een mooie houten bak van 7 meter in mijn Amsterdamse stadstuin. Zou zo'n zadenbibliotheek graag gebruiken. Ik vind het wel een fris idee. Eens kijken of ze er bij DOK iets mee kunnen en anders begin ik er gewoon zelf een.
Leuk Jaap! Zo werpt een postje toch meteen vruchten af…of zaden dus eigenlijk 🙂 Benieuwd naar het vervolg!
Een geweldig idee! In de VS is er een nationale organisatie opgericht door een twintigtal lokale seed libraries:
//ourseeds.wikispaces.com/sister+seed+libraries Nog een mooi promo-filmpje: //youtu.be/E9YLBhE8GgE
Wat me opvalt is dat de meeste zadenbibliotheken de pc nog niet ontdekt lijken te hebben. Lid worden doe je door een omslachtig papieren registratieformulier in te vullen. Uitleningen noteer je in een register, waar je dezelfde gegevens nog eens mag herhalen… Als er al een catalogus is, dan is dit vaak een papieren map. Het heeft zijn charmes, maar toch… De Hudson Seed Library pakt het professioneler aan, maar vraagt dan ook meteen geld voor zijn zaadjes: //www.seedlibrary.org/catalog/ Wie zaad schenkt krijgt korting op het lidmaatschap.
Als ik dit ooit in Londerzeel van de grond krijg, dan zou dit onze catalogus worden:
//www.mijntuin.org/garden/4922 Ik ben als fervente gebruiker al een tijdje professioneel jaloers op deze site, maar dit idee maakt het mogelijk om hier iets mee te doen in de bib. Via mijntuin.org kan de bib onder meer met twee muisklikken etiketten maken voor de zaadzakjes, inclusief QR-codes! Iedereen kan planten toevoegen en aanpassen (foto's, teeltkalender, links, culinaire toepassingen, trefwoorden,…). Klanten kunnen ook grasduinen via bijvoorbeeld de agenda (zaaikalender), vragen stellen op het forum,… Er is ook een prima mobiele app beschikbaar. Alleen uitleningen registreren lukt (nog) niet met mijntuin.org 🙂
Nu nog wat lokale partners vinden, het college overtuigen en de oude fichebakken mogen weer uit de kelder voor een tweede leven als zadenbib!
Wat een interessante en leuk aanvullingen Tim. Dank je wel voor je bijdrage! Ik zou op toestemming van het college niet wachten, of komen er dan problemen?
Dan komen er problemen: wij moeten alle nieuwe initiatieven eerst
voorleggen aan het college 🙂 Ik heb ondertussen ook eens bij de leden en
beheerders van mijn.tuin.org gepolst en ook daar reageert men heel
enthousiast: //www.mijntuin.org/activity/1457716/ Mogelijk
wordt er in de toekomst zelfs nieuwe functionaliteit toegevoegd aan de site, om
de integratie van zadenbibs nog makkelijker te maken! Het zou voor hen én
voor ons natuurlijk interessanter zijn als er nog een paar pioniers hiermee aan
de slag willen gaan. Het hoeft zich niet te beperkten tot bibliotheken:
buurthuizen, tuinclubs, lokale natuurverenigingen,…
Mijn droom: zelfuitleen met QR-codes. De klant maakt een gratis
account op mijntuin.org en print zijn gratis lidkaart via de site of in de bib.
Hij scant de QR-code met zijn smartphone (of met een toestel van de bib)
en scant vervolgens de QR-codes op de zaadzakjes die hij gratis 'ontleend'.
Uitleningen en donaties worden getoond op de profielpagina van de klant
en op de pagina van de zadenbib, met de optie om deze automatisch te posten op
Facebook, Twitter,… De lidkaart is meteen geldig in
alle Vlaamse en Nederlandse zadenbibs die met mijntuin.org werken en er wordt
via de post ook aan interbibliothecair zaadverkeer (=veel goedkoper dan met
boeken) gedaan 🙂 Bij elke plant op mijntuin.org waarvan zaad beschikbaar
is in een zadenbib wordt actuele beschikbaarheidsinformatie getoond. De
zadenbibs werken samen met elkaar en met lokale partners aan brochures,
informatiepakketten, collectie-advies, workshops rond het oogsten van zaden en
het kweken van planten,… Benieuwd hoever we hiermee kunnen komen!
Nu staat je reactie hier toch. Nogmaals dank voor het delen Tim!
Graag gedaan! Ik ben blij dat het er geen 6 keer staat 🙂
Ook in Rotterdam is er sinds kort een zadenbib (zonder de openbare bib):
//www.rotterdamseoogst.nl/blog/2012/03/25/zadenbibliotheek/
Ik heb ondertussen een oproep op Kenniskantoor geplaatst om Vlaamse en Nederlandse bibliotheken aan te sporen om hun interesse te tonen in het initiatief: //kenniskantoor.bibliotheek.be/group/vragen/forum/topics/een-zadenbib-in-elke-vlaamse-en-nederlandse-bib
Als signaal naar de enthousiaste beheerders van mijntuin.org lijkt het me belangrijk dat er nog bibliotheken interesse tonen. Er valt niet elke dag de kans op een gratis op maat gemaakt bibliotheeksysteem in onze schoot en het heeft voor een populaire site met 7600 leden niet veel zin om dit alleen maar voor Bib Londerzeel te gaan bouwen.
test
Haha, geen woorden maar zaden, dat is humor! Ik heb ook de indruk dat hier best veel belangstelling voor bestaat. Positief!