clear

zoeken

search

Dit volk, met meel en vet gevoed, heeft geen zenuwen

30 januari 2010

In een reactie op de posting van gisteren verwijst Eric Verdonck ( ‘de Belezen Kater‘) naar een schitterend artikel in de serie De Aarde en haar Volken: Door Holland met pen en camera, van Georges Hamön.

In het bewuste artikel schetst de schrijver een mooi beeld van het Nederland en Zeeland aan het begin van de 20e eeuw. Het leuke is dat een echte Middelburger, Westkappelaar of Zoutelandenaar nu nog steeds veel kan herkennen in de beschrijving van toen. Neem nu onderstaande passage, over de Middelburgse donderdag. Nu weet ik waarom ik het zo fijn vind om op donderdagen mijn ‘zen’ te zoeken in mijn favoriete kroegje aan de markt. Het is gewoon een genenkwestie. Ik wist het wel 🙂

De volgende dag was een Donderdag, marktdag te Middelburg. De zon weigerde mij niet alles op mijn smeekingen en tintte rose de jagende wolken, die uit den Oceaan gekomen waren. Ik ontbeet vlug met eieren en ham, verkwikte mij met thee en bereikte de Groote Markt, het tooneel van den handel.
Drie of vier verplaatsbare winkels, een stroom van boeren en boerinnen en wagens met witte kappen bewees, dat er wel lust was om zaken te doen; maar ik zocht overal tevergeefs naar de menigte, die er moet wezen om aan den straathandel levendigheid te schenken.
In Zeeland is er om zoo te spreken noch landbouw noch industrie. Bij gevolg kan men er niet uitstallen, als bij ons, die hoopen groenten, eieren, vruchten of bloemen, waar omheen de huisvrouwen zich verdringen.
In Zeeland produceert de boer niet veel anders dan melk, boter, beetwortels en aardappels. De melk en de boter worden bij de klanten thuis gebracht door de boerinnen, zooals wij reeds hebben gezegd. De beetwortels gaan per schip naar de fabrieken.

Te spreken van een “markt” voor die wekelijksche bijeenkomst die ik bijwoonde en die nog voortdurend blijft bestaan, zou eigenlijk minder geschikt zijn. Onder voorwendsel een paar kilogrammetjes boter te verkoopen, komen de brave luidjes in de stad hun wekelijksch uitstapje maken, om er kennissen te ontmoeten, enkele inkoopen te doen, pijpjes te rooken vóór het stadhuis en met de handen in de zakken te droomen in een herberg, waar een biljard staat, zittend achter een groot glas bier en luisterend naar het droge geluid der ballen, door zwijgende spelers bewogen.
Welk een kalmte! Dit volk, met meel en vet gevoed, heeft geen zenuwen. Breed, zwaar, gezet zonder dik te zijn, herinneren die mannen, die geen begrip van gebrek en ellende hebben aan chineesche bonzen, in rieten stoelen gezeten, die langzaam onder hun bolle oogen hun duimen draaien boven hun buik in stille overpeinzing, zonder op den voortgang van den tijd te letten.

De mannen voegen zich te zamen op een hoek van de markt, om elkander hun indrukken mee te deelen over den stand van beesten of beetwortelen en over de gezondheid van hun kinderen. Op enkele vierkante meters staan daar een heele menigte typen, die van vreugde kunnen doen beven de afstammelingen van Teniers, Ostade en Potter, al die goede, overleden schilders.

Is het niet geweldig? Bekijk het hele artikel hier. Ook de foto’s zijn zeer de moeite waard. De tektst is ook te vinden op ManyBooks. Branko Collin vertelt op 24 Oranges waarom hij de tekst toevoegde aan Gutenberg.

Eric: nogmaals bedankt voor deze mooie tip!

@

8 Reacties

  1. Bertie schreef:

    Ja fantastisch, die serie De Aarde en haar Volken op Gutenberg. Het zou leuk zijn als iemand dit deel over Zeeland zou inspreken voor Librivox. Bij voorkeur in een Zeeuwse tongval natuurlijk.

  2. Anoniem schreef:

    Die beschrijving is goed raak!
    Keurig artikel ja, mooi man.

    Len

  3. @Bertie: daar kunnen we vast wel iemand voor strikken. Mijn tongval leent zich er niet zo goed voor, vrees ik. Mensen denken vaker dat ik uit Rotterdam ofzo kom 🙂

    @Len: thanks! Weet je meteen een beetje hoe je uitzicht toen zou zijn geweest!

  4. Elke boer z'n eigen kei! In de oorlog, toen de markt was verplaatst naar de Dam, vormden zich weer dezelfde praatgroepjes.

  5. @Anneke: naar de Dam ja? Is dat lang zo geweest? Dacht dat dat alleen gebeurden ten tijde van de kermis…

  6. Eric schreef:

    Dat waren nog eens tijden, ik herinner me dat papa zo fier was omdat hij met zijn automobiel over de Zeelandbrug kon rijden en hij was toen helemaal doorgereden naar Willemstad om makkers te gedenken die er in de grote oorlog gesneuveld waren.

  7. De Markt was in de WO II verwoest. De markt werd toen tijdelijk op de Dam bij het Emmabeeld gehouden. Er zijn foto's van. Toen de Markt weer herbouwd was (en een stuk kleiner gemaakt) werd de markt weer op de Markt gehouden. Ik schrijf er over in het wederopbouwhoofdstuk in het boek over het vergeten bombardement, dat in de week van 17 mei uitkomt.

  8. @Eric: mooi, die jeugdherinneringen. De Zeelandbrug was natuurlijk ook een prestatie van formaat, in die tijd. Misschien nog steeds wel…

    @Anneke: nu je het zo toelicht klinkt het wel als logisch, dat men uitweek naar die plek, maar ik heb die foto's nog nooit gezien. Vind het ook altijd zo fascinerend dat er bij de dam nog een complete straat was die nu niet meer bestaat.
    Ben benieuwd naar dat boek. Ook naar die beelden die onlangs opdoken trouwens!

Reageer op Bertie